ارسال: #3

در ادامه معرفی شخصیتهای انیمیشن شیرشاه و بررسی دوبله آن در این پست می پردازم به محبوب ترین شخصیت این فیلم پرآوازه یعنی سیمبا:



سیمبا (دوران کودکی)



تیم دوبله سیمبای کوچک:




سیمبا اصلیترین شخصیت شیرشاه است. دیزنی سیمبا را محور اصلی داستان خود قرار داده است. بنابراین طبیعی بود که تمرکز انیماتورهای دیزنی برای خلق یک تصویر دوست داشتنی به روی این شخصیت باشد. سیمبا یک توله شیر بسیار دوست داشتنی و در اصطلاح فارسی یک توله شیر بانمکی است. در بین سایر توله شیرهای فیلم سیمبا از همه زیباتر است. کنجکاوی او کاملا طبیعیست، همچنین ساده لوح بودنش نیز اقتضای سن اوست. او تازه پا به عرصه دنیا گذاشته است بنابراین چیزی از حیله گری نمی داند. بهمین خاطر است که همواره حرفهای عموی خود اسکار را باور می کند. دیزنی برای هریک از شخصیتهای شیرشاه یک سوپروایزینگ یا بعبارتی یک ناظر را مسئول میکرد و او با یک تیم چند نفره تمام سکانسهای مربوط به این شخصیت را می ساختند. ناظر انیماتورهای سیمبای کوچک مارک هن بود که او بکمک 4 نفر تمام صحنه هایی را که سیمبای کوچک در آن حضور داشت را کشیدند.

دیزنی گویندگی بجای سیمبای کودک را به جاناتان تایلر توماس واگذار میکند. او به خوبی با  صدایش حس کودکانه و معصومی را به سیمبا میدهد. توماس متولد 8 سپتامبر  1981 است . یعنی او هنگام گویندگی بجای سیمبا فقط 13 سالش !!!!! بوده است . در کارنامه هنری او معمولا گویندگی بجای چنین شخصیتهایی را می بینیم . شانس گویندگی بجای این شخصیتها همه بعد از انتخاب او بجای سیمبای کودک نصیبش شده است . در زیر برخی از شخصیتهایی که او بجایشان گویندگی کرده است را می بینید:




 تایلر توماس اما از عهده ترانه خوانی بجای سیمبا بر نمی آید. به همین دلیل ایوان سایوسدو  و  جیسون ویور بجای سیمبا ترانه خوانی می کنند. اما گزینه بهرام زند برای سیمبای کوچک خانم مهوش افشاری بود. ضمن اینکه او در اینجا هم ترانه هایی که توسط سیمبا خوانده میشود را دوبله نمی کند تا بیننده بتواند آنرا بصورت اورجینال بشنود . دوبله ایران کودک گوهای بسیار خوبی دارد. اما زند از بین آنها چرا به سراغ مهوش افشاری می رود؟ در تن صدای بچه گانه مهوش افشاری همان معصومیتی که لازم است وجود دارد و معصومیت بر شیطنت غلبه می کند.

سیمبا بچه شیر شیطانی نیست. اگر کمی شیطنت از او می بینیم فقط به اقتضای سن اوست. از طرفی اگر بیاد داشته باشید خانم مهوش افشاری سالها پیش بجای پسر شجاع گویندگی کرده بود. پسر شجاع بدلیل داشتن دندانهای جلو باید صدای خاصی داشته باشد. صدای صاف گویندگانی مانند ناهید امیریان برای شخصیتی چون پسر شجاع مناسب نبود. سیمبا هم بواسطه دندانهایی که هنگام باز بودن دهانش نشان داده می شود باید صدای خاصی داشته باشد. در بین دوبلورهای کودک گو صدای خانم مهوش افشاری کمی خاص و یونیک است و به روی انیمیشن یا حتی فیلمهایی که شخصیت یا کودک آن دارای دندانهای بزرگ و متمایز هستند خوب می نشیند.

از طرفی سالها تجربه بواسطه حضور خانم مهوش افشاری و گویندگی در کنار بزرگان از او یک گوینده بسیار توانا ساخته است. مهوش افشاری بواسطه همین تجربه اش جدای از صدای مناسبش تکنیک لازم را چاشنی کار خود می کند و بخوبی توانست احساسات سیمبای کودک را در نماهای مختلف بوسیله صدا به بیننده منتقل کند. اوج این احساسات را می توانید در صدای سیمبا بعد از مرگ پدرش موفاسا بشنوید. وقتی سیمبا خود را به بالای سر پدر کشته شده اش می رساند خانم مهوش افشاری ضمن حفظ صدای ساختگی خود به زیبایی تمام اندوه حاصل این اتفاق ناگوار را به ما منتقل می کند.

در واقع سیمبا نمی داند چه اتفاقی افتاده است. او تا آن لحظه مرگ را تجربه نکرده بود. بنابراین هم مردد است و هم اندوه ناک. به همین دلیل به پدر خود می گوید: پاشو پدر .... پاشو بریم خونه. هر کودکی با شنیدن صدای پر احساس خانم مهوش افشاری در این لحظه بغض میکند. من به تمام دوبلورهایی که بجای کودکان گویندگی می کنند احترام می گذارم اما در اینمورد خاص باید عرض کنم که صدای هیچیک برای سیمبای کودک مناسبتر از خانم مهوش افشاری نمی توانست باشد. در زیر به بخشی از گویندگی ایشان گوش می کنیم:


فایل شماره دو: صدای سیمبای کوچک در ..... با گویندگی خانم مهوش افشاری

 

سکانسهای منتخب : نصیحت های پدرانه موفاسا با سیمبا (با صدای بهرام زند و مهوش افشاری) و کشته شدن موفاسا (با صدای مهوش افشاری و خسرو شمشیرگران)


 



سیمبا بعد از فریب خوردن از سوی عمویش جنگل و قلمرو فرمانروایی پدرش را از ترس مواجه شدن با مادرش بخاطر مقصر دانستن خودش در مرگ پدرش ترک می کند و به جنگل دیگری می رود و پا به دنیایی دیگری می گذارد. اما غم و اندوه حاصل از تقصیرش بخاطر مرگ پدرش هیچوقت او را رها نمی کند و سعی می کند خود را به بیخیالی بزند.
سیمبا در چنین شرایطی رشد و نمو پیدا می کند و والت دیزنی در سکانس بینظیر و شاهکارگونه ای در چند ثانیه ناگهان سیمبای بالغ را به بیننده معرفی می کند. سکانسی که سیمبا به اتفاق دو دوست جدیدش تیمون و پومبا با رقصی زیبا در حال خواندن ترانه هاکونا ماتاتا  هستند و سیمبا آرام آرام در همین چند ثانیه بزرگ میشود و ناگهان دیزنی زیباترین شیر انیمیشن خود را رونمایی می کند: سیمبای بالغ

---

سیمبای بالغ



تیم دوبله سیمبای بالغ:






در بین تمام شیرهایی که در این فیلم حضور دارند او از همه زیباتر است. یالهایش بلندتر و هیکلش نیز تراشیده تر است. در چهره اش هرگز نشانی از بدجنسی و خشونت نمی بینید. سیمبای بالغ شیر مهربانیست. او در عین اینکه مهربانی در چهره اش دیده می شود اما اقتدار را هم تواما دارد. و به همه آنها یک غم و اندوه نهفته در سینه اش که او را به انزوا کشیده است اضافه کنید. این اندوه حاصل عوض شدن سرنوشت اوست. ناظر انیماتورهای سیمبای بالغ رابین آکوینا بود و او کارش را با یک تیم 5 نفره به انجام رساند. این روال برای تمام شخصیتهای شیرشاه بصورت مستقل رعایت می گردید. تیمهای انیماتورها معمولا بین یک تا پنج نفر بودند. بد نیست بدانید که بیشترین عضو تیم انیماتورها متعلق به سیمبای بالغ با 5 انیماتور (بدون در نظر گرفتن ناظر) بود و کمترین هم مربوط به رافیکی (میمون پیشگو) با یک انیماتور. خوب بدیهی ست که دیگر گویندگان سیمبای کوچک باید کار خود را پایان یافته ببینند و جای خود را به گویندگان دیگری بدهند.
 
در تمام کشورها گویندگانی بجای سیمبای بالغ حرف زدند که بیشتر بجای شخصیتهای مثبت فیلمها گویندگی کرده اند. مردم آن کشورها خاطره خوشی با صدای انها داشته اند. دیزنی متئو برود اریک جوان را انتخاب می کند. او صدای صاف و مهربانی دارد. صدای او چنان برای سیمبای بالغ دلنشین بود که دیزنی در پروژه های بعدی شیر شاه در سالهای 1998 و 2004 نیز همچنان از او برای گویندگی سیمبای بالغ استفاده می کند. ببینید او بجای چه شخصیتهایی گویندگی کرده است:





یکی از معروف ترین خوانندگان آمریکا ترانه هاکونا ماتاتا را از زیان سیمبای بالغ می خواند. جوزف ویلیامز خواننده ای بود که دیزنی برای این ترانه انتخاب می کند. در ژاپن میتسورو میاماتو برای گویندگی سیمبای بالغ انتخاب می شود. او کارنامه درخشانی در انیمیشن گویی در ژاپن دارد. به گوشه ای از شخصیتهایی که او گویندگی کرده نگاه کنید تا بدانید در تمام کشورها برای سیمبای بالغ چه نوع صدایی را برگزیدند:



             


اما در ایران بهرام زند چه کرد؟ او برگ برنده خود را برای ماندگار کردن دوبله این انیمیشن روی گویندگی سیمبای بالغ رو می کند. بنظر من اوج شجاعت و ریزبینی بهرام زند در انتخاب گوینده سیمبای بالغ بود. جائیکه بینندگان این انیمیشن زیبا وقتی غرق در موضوع فیلم هستند و رشد سیمبای کوچک را که دیزنی به زیبایی هرچه تمام تر به رخ همه می کشد بینندگان ایرانی ناگهان صدای جلال مقامی را می شنوند. کسیکه تا پیش از این سابقه گویندگی انیمیشن را نداشته است. یقین داشته باشید هیچ مدیر دوبلاژی این ریسک را نمی پذیرد و ممکن بود هر گوینده ای را برای این شخصیت محبوب والت دیسنی انتخاب کند الا جلال مقامی.

جلال مقامی با تجربه ایکه در دوبلاژ اندوخته بود کاملا این شخصیت را درک کرده است. او میداند سیمبای بالغ بر خلاف اینکه در جنگل جدید دوستان شاد و شوخ طبعی پیدا کرده است اما همیشه اندوهی در سینه اش نهفته است. این اندوه در صدای محبت آمیز جلال مقامی بجای سیمبای بالغ کاملا مشهود است. درست مانند شخصیتهای دیگری که بررسی کردم با خود فکر میکردم که بهرام زند می توانست فرضا از ژرژ پطرسی هم برای حرف زدن بجای سیمبای بالغ استفاده کند. او قبلا تجربه حرف زدن بجای یکی دیگر از شخصیتهای محبوب والت دیسنی یعنی رابین هود را داشته است و اتفاقا تجربه بسیار موفقیت آمیزی هم بود. اما همانطور که قبلا هم نوشتم از آنجا که به انتخابهای بهرام زند هیچ شکی نباید کرد باید گفت جلال مقامی گزینه فوق العاده بهتری بود.

رابین هود شخصیت کاملا متفاوتی با سیمبای بالغ دارد. او روباهی زرنگ و چالاک است که اتفاقا حیله گری هم می کند اما حیله گری او جهت امور خیریه است ضمن آنکه رابین هود والت دیسنی شخصیت شاد و گاهی شوخ طبعی را دارد. اما سیمبای بالغ شخصیتش کاملا با رابین هود در تضاد است. او حیله گری بلد نیست. از کودکی با دو جانور ضعیف دوست شده است که بجای شکار کردن و آموختن مهارتهای در شان یک شیر، خوردن حشرات و گیاهان را به او آموزش داده اند. دیزنی چهره و حالتهای سیمبا را به گونه ای به تصویر می کشد که هر کودکی در ثانیه به ثانیه فیلم  یاد پدر سیمبا را در قلب و روح سیمبا درک می کند. حتی زمانیکه  تیمون و بومپا در خلوت شبانه قبل از خوابیدن با یکدیگر درباره ستارگان حرف می زنند سیمبا با نگاه به آسمان کاملا مشخص است که بیاد پدرش است. جلال مقامی با گویندگی بینظریش تمام حس سیمبای بالغ را به ما منتقل می کند. او حتی وقتی شاد است گوئی اندوه دارد.

تمام سکانسهایی که در آن صدای سیمبای جوان را می شنویم بدون نقص دوبله شده است. حتی زمانیکه برای اولین بار سیمبا با دوست دوران کودکی خود به جدال می پردازد به محض دیدن چهره او و بیاد آوردنش، جلال مقامی آرام و با تعجب می گوید: نالا .... صدمه ندیدی ؟ ...... تو اینجا چکار میکنی؟  این کلمات آنقدر دلنشین بیان میشوند که شما کاملا به عمق شخصیت سیمبا پی میبرید. اما همین سکانس در دوبله فرانسوی با عدم درک صحیح گوینده از شخصیت سیمبا آنقدر شاد و با خوشحالی بیان میشود: .... نـــــــــــالا .....  که گویا دو سکانس از دو فیلم مختلف است.

در زیر بخشهایی از گویندگی صدای جلال مقامی را بجای سیمبای بالغ انتخاب نموده ام که شنیدنش خالی از لطف نیست.

 
فایل شماره سه: صدای سیمبای بالغ  با گویندگی جلال مقامی

 
 
سکانسهای منتخب: رو در رویی سیمبا با نالا برای اولین بار پس از دوران کودکی (با صدای جلال مقامی و مینو غزنوی) و گفتگوهای عاشقانه بین سیمبا و نالا و اصرار های نالا برای بازگرداندن سیمبا. البته صدای همت مومیوند و محمد عبادی را هم در بین صداها می شنوید.