ارسال: #2

بررسی عوامل دوبله شخصیتهای انیمیشنی شیر شاه





مو فاسا


تیم دوبله موفاسا:




موفاسا یک سلطان کامل بود. انیماتور های دیزنی چهره او را بگونه ای نقاشی کردند که در آن اقتدار و رافت و مهربانی را تواما می توانستید ببینید. همانطور که برعکس چهره اسکار را بگونه ای ارائه کردند که از آن شرارت می بارید. برای چنین چهره ای باید صدایی انتخاب کرد که مکمل شخصیت باشد.تهیه کنندگان دیزنی برای انتخاب دوبلور موفاسا بسیار اختلاف نظر داشتند. آنها ابتدا شون کانری را برای گویندگی موفاسا پیشنهاد می کنند اما نهایتا جیمز جونز انتخاب میگردد. جیمز جونز باتجربه بهترین صدایی بود که دیزنی برای مقتدرترین شخصیت کارتونی خود انتخاب کرد. او پیرترین عضو تیم دوبله شیر شاه است . او ژانویه امسال 85 ساله شد. یعنی زمانیکه بجای موفاسا گویندگی میکرد 63 ساله بود. جیمز ایرل جونز متولد 17 ژانویه سال 1931 می سی سی پی آمریکاست.

صدای او آنقدر برای موفاسا مناسب بود که دیزنی در شیرشاه2 در سال 1998 و شیر شاه 3 در سال 2008 همچنان از وجود او بجای موفاسا بهره می برد. وی همچنین در بازی ویدئویی شیر شاه که در سالهای 1995 و 2006 تولید گردید برای گویندگی بجای موفاسا دعوت شد.  ببینید او بجز موفاسا در چه انیمیشنهای دیگری گویندگی کرده است :




او دستی بر نریشن گویی هم دارد. اینها نمونه هایی از کار اوست:




از آنطرف ژان رنو در نسخه فرانسوی بجای موفاسا گویندگی می کند. یعنی همان کسیکه در فیلمهای ایرانی بهرام زند بجایش اغلب گویندگی می کند. ژان رنو بجز گویندگی در انیمیشن شیر شاه سابقه گویندگی باز هم داشته است. در زیر به این مورد اشاره می کنم:




اما در ایران بهرام زند خودش بجای این شخصیت گویندگی می کند. او هیچوقت تیپ سازی نکرده است و نمی کند. در اغلب فیلمهایی که گویندگی می کند فقط گاهی برای  شخصیتهایی که لازم است به آنها صلابت بدهد تن صدای خود را محکم می کند. بعبارتی او گوینده ایست که در هر فیلمی تا لب به سخن می گشاید می توان فهمید که بهرام زند است. شاید برای هر کسی عجیب باشد که او حالا در یک انیمیشن می خواهد گویندگی کند. اما این اصلا عجیب نیست. زیرا شخصیتهای انیمیشن شیرشاه  فراتر از یک انیمیشن هستند. نه تنها بهرام زند بلکه هیچیک از گویندگان دیگر (بجز همت مومیوند و محمد عبادی ) برای شخصیتهای شیر شاه تیپ سازی نکردند و از صدای واقعی خود استفاده کردند.

البته بهرام زند و خسرو شمشیرگران فقط کمی به صدای خود انعطاف دادند . اگر همت مومیوند و محمد عبادی هم تیپ سازی کردند دلیلش آن بود که تیمون و پومبا ذاتا شخصیتهایی بودند که باید برایشان تیپ سازی می شد. بهرام زند مناسبترین نقش را برای خودش انتخاب می کند و اگر چه سعی می کند کمی صدایش را بواسطه انیمیشن بودن منعطف کند اما کدام عاشق دوبله ایرانیست  که تن صدای بهرام زند را از دهان موفاسا تشخیص ندهد؟

---

اسکار (برادر مو فاسا)
 

تیم دوبله اسکار





اگر قید سه کفتار فرصت طلب را بزنیم او منفورترین چهره فیلم است. هیکل او نحیف تر و ضعیف تر از اسکار نقاشی شده است. همچنین پدیدآورندگان دیزنی برای متمایز کردن او با سایر شیرها یال او را سیاه نقاشی کرده اند. شاید ارتباطی داشته باشد با دل سیاه او. اسکار با طراحی یک نقشه بکمک سه کفتار فیلم گله حیوانات را رم میدهد و در بحرانی ترین لحظه بجای کمک به برادرش او را به کام مرگ میفرستد. حیله و نیرنگ از چشمانش می بارد.

در سال 2014 یعنی 20 سال پس از ساخت شیرشاه ناگهان خبری میرسد مبنی بر اینکه یورگن کلوبین یکی از اعضای آلمانی الاصل پروژه شیرشاه بسیار هوشمندانه و مقرضانه سکانس به سلطنت رسیدن اسکار را با اقتباس از یک فیلم تبلیغاتی نازیها در سال 1935 ساخته است. در این سکانس اسکار ترانه آماده باش را می خواند که در آن برنامه های خود را تشریح می کند. یعنی همزیستی شیرها و حیوانات با کفتارها که نقش بسزایی در به سلطنت رساندن او داشتند. به این تصاویر دقت کنید تا تشابه این سکانس راا با فیلم تبلیغاتی نازیها را ببینید:







 



این خبر بسیاری را غافلگیر کرد و منتقدین اعتقاد دارند که این عمل با موافقت مدیران دیزنی انجام پذیرفته است. اما من زیاد با این موضوع موافق نیستم. اما برمیگردم به مبحث دوبله. دیزنی جرمی آیرون را برای گویندگی اسکار انتخاب می کند. بسیاری از اهالی سینما اعتقاد دارند بهترین گوینده این انیمیشن اوست. در بین اسامی تیم دوبله اسکار نام جیم کامینگز را می بینید. او ترانه خوان شخصیت اسکار است که ضمن ترانه خوانی گویندگی یکی از کفتارها به او واگذار میگردد. اما در دوبله فارسی این شخصیت به خسرو شمشیرگران واگذار میگردد و بهرام زند با درک درست از دوبله ترانه آماده باش صرفنظر میکند و می گذارد شما صدای جیم کامینگز را روی اسکار بشنوید.

ابتدا فکر میکردم اگر بهرام زند این شخصیت را به شهروز ملک آرایی و یا اکبر منانی میداد بهتر بود. زیرا آنها می توانستند چاشنی حیله گری اسکار را افزایش دهند. اما از آنجا که شکی به انتخابهای بهرام زند ندارم به این نتیجه رسیدم که اسکار اگر چه حیله گر است اما هرچه باشد شیر است. پس باید ضمن حیله گری شان شخصیت او حفظ شود. البته جرمی آیرون در نسخه اصلی واقعا شاهکار کرده است اما خسرو شمشیرگران هم توانسته است این شخصیت را درست درک کند.
او ضمن زمخت کردن صدای خود و کشیده صحبت کردن توانسته از عهده این شخصیت بر بیاید. شمشیرگران آرام و شمرده حرف میزند و در جاهائیکه لازم باشد کلمات را بصورت کشیده ادا میکند. این همانکاریست که جرمی آیرون نیز انجام میدهد . اسکار شخصیت مهمی در انیمیشن دارد و از طرفی هم سخت ترین شخصیت انیمیشن از حیث گویندگیست. زیرا او یک شیر است که ذاتی حسوذ و فریبکاری دارد. حس حسادت و فریبکاری و دروغ باید از طریق صدا به بیننده منتقل شود. و باید گفت خسرو شمشیرگران بخوبی این حس را به ببیننده منتقل می کند و او را باید یکی از برجسته ترین گویندگان شیرشاه دانست که ضمن احترام به بهرام زند در این انیمیشن شمشیرگران  از او کمی پیشی میگیرد. البته موفاسا بدلیل اینکه در ابتدای فیلم میمیرد دیالوگهایش بسیار کمتر از اسکار است .

حال شما را به شنیدن بخش کوتاهی از دوبله فارسی شیرشاه که در آن موفاسا (بهرام زند) با اسکار (خسرو شمشیرگران) با یکدیگر نزاع می کنند دعوت می نمایم تا ضمن مقایسه هنرمندی آنان را ببینید:


فایل یک : نزاع بین موفاسا و اسکار (بهرام زند و خسرو شمشیرگران)



 

 در تمام کشورها بهترین و باتجربه ترین گوینده را برای اسکار انتخاب می کنند. برای مثال در ژاپن آقای هاراهیکو سابقه بالایی در انیمیشن گویی دارد. او دوبلور نقش سوتو در عصر یخبندان به زبان ژاپنی نیز هست و همچنین دوبلور اسناک در جنگ ستارگان. و یا سباستین لاپور دوبلور اسپانیایی اسکار در کشور خودش دوبلور دیگو در عصر یخبندان و راجرز در اسکوبی دو  و همچنین دوبلور اردک دادجرز و بسیاری از شخصیتهای سیمپون است و در اسپانیا انیمیشن گوی مشهوریست. و آرنولد گردرمن هلندی بجای بزرگترین شخصیت های انیمیشنی به زبان هلندی گویندگی کرده است. نقشهایی مانند رابین هود و ناتسی (بازهم در رابین هود) و در داستان اسباب بازی یک و دو بجای سرگئی و نقش کا (مار) در کتاب جنگل یک و دو همچنین در آناستازیا در نقش ولادیمیر و دیو و دلبر در نقش لومیر و ............ اگر بخواهم گویندگان سایر کشورها را نام ببرم خواهید دید که معروفترین و باسابقه ترین آنها بجای اسکار انتخاب شدند.