ارسال: #29

ناگفته های جلال مقامی از دوبله سریال شینگن - ( اختصاصی ویژه سینما کلاسیک )


اینروزها خبر دوبله مجدد برخی از دوبله های فاخر آثار قدیمی مانند تبر بر پیکر کهنسال این هنر ارزنده فرود می آیند. شاید درباره دوبله  مجدد برخی از آثار توسط استودیوهای خصوصی نشود راه حل مناسبی پیدا کرد اما اینکه صدا و سیما آنهم با بودجه بیت المال در حال انجام چنین عملیست واقعا جای تعجب دارد. امروز شنیدم سریال خاطره انگیز از سرزمین شمالی نیز توسط جناب شروین قطعه ای در حال دوبله مجدد است.

اما حساب سریال شینگین از همه اینها جداست. سریالی که بیش از دو ماه جمعی از بهترین دوبلورهای آنزمان با هنرنمائی وصف ناشدنی از خود برای نسلهای آینده یک یادگاری بزرگ بجای گذاشتند. این سریال نیز توسط جناب علیرضا باشکندی مجددا دوبله گردیده است. در همین خصوص دیروز که در خدمت جناب مقامی بودم موضوع را با ایشان مطرح کردم. عکس العمل خاصی نشان ندادند و گفتند دیگه شنیدن این خبرها برایشان عادی شده است. جلال مقامی در اوایل دهه هفتاد مدیریت دوبلاژ سریال شینگن را بعهده داشتند و گفتند دوبله شینگن یکی از سخت ترین کارهایم در عرصه دوبله بوده است.

در ادامه گفتگو با ایشان متوجه یک تغییر بزرگ در واحد دوبلاژ تلویزیون شدم که با شنیدنش تعجب بنده بر دوبله مجدد این آثار دو چندان گردید. ایشان فرمودند در گذشته واحد دوبلاژ هر شبکه برای خودش مستقل بوده. هر شبکه نیز برای خودش یک مسئول واحد دوبلاژ داشته است. برای مثال سریالهای شبکه دو در واحد دوبلاژ شبکه دو دوبله میگردید. اما این رویه اکنون عوض شده است. در چارت جدید رسانه ملی دوبله ها متمرکز شده است. بعبارتی یک واحد دوبلاژ وجود دارد و تمام شبکه ها آثارشان را برای دوبله به واحد دوبلاژ می سپارند.

چارت جدید منطقی بنظر می آید. جالب اینجاست که مدیران شبکه ها هیچ دخل و تصرفی در این موضوع ندارند و حتی نمی توانند سفارش کنند که فرضا سریال ایکس را به آقای ایگرگ بدهید دوبله کند. تصمیم گیرنده نهایی برای تقسیم و دوبله فیلمها بصورت واحد بعهده مدیر واحد دوبلاژ است. جناب مقامی  که دیروز داشتند خود را آماده میکردند تا امروز برای گویندگی نریشن یک مستند به استودیو بروند تعریف می کنند :

وقتی متن ترجمه دیالوگهای شینگن در اختیارم قرار گرفت متوجه سنگینی کار شدم (لازم به ذکر است که مترجم به متن اصلی کاملا وفادار بوده و بدون هرگونه تغییری فقط آنرا ترجمه نموده بود). اتفاقات عجیبی در این سریال می افتد که در تضاد با موازین و فرهنگ ما  بود. برای مثال در بخشی از فیلم مادر با فرزند خودش همبستر میشود تا فرزندی بوجود بیاید که از خون آنها و ادامه دهند نسل آنها باشد. از اینطور موارد که با فرهنگ ما منافات داشت بسیار در سریال اتفاق می افتد. حالا تصور کنید که من در مقام مدیر دوبلاژ باید این اتفاقات و دیالوگها را به گونه ای عوض میکردم که فیلم برای نمایش در رسانه ملی مناسب باشد.

دوبله شینگن تقریبا دو ماه زمان برد. در مدتیکه شینگن دوبله میشد دوبلاژ ایران تحت الشعاع این سریال قرار گرفته بود و صدای بسیاری را درآورد. زیرا تقریبا اغلب دوبلورهای مطرح را برای گویندگی دعوت کرده بودم.

(در اینموقع لیست گویندگان این سریال را که مدتها پیش توسط سرهنگ دکس تهیه شده بود - که متاسفانه خودشان  هم حذف کردند - را برای استاد خواندم و دیدم ایشان کاملا درست میگفتند لطفا به این اسامی دقت کنید: 
 
بهرام زند/ شین گن
  ژاله علو / مادر شین گن - راوی
خسرو شایگان / پدر شین گن
مینو غزنوی /سانجو - همسر اول شین گن
مریم شیرزاد / کواهیم - همسر دوم
 تورج مهرزادیان /ایماگاوا
رفعت هاشم پور / یائه - ندیمه سانجو
زهرا آقارضا / مادر ایماگاوا
حسین معمارزاده / یاماموتو
سعید مظفری / کن شین
امیرهوشنگ قطعه ای / یار کن شین
پرویز نارنجی ها /مشاور کن شین
پرویز نارنجی ها /پزشک دربار
ناصر نظامی / مشاور ایماگاوا
پرویز ربیعی /نوبوناگا
اکبر منانی / مشاور نوبوناگا
مهین برزویی /رن
مهوش افشاری /کودکی تارو - پسر شین گن
عباس نباتی / جوانی تارو
فریبا شاهین مقدم / کاشیرو - پسر نابینا
نرگس فولادوند / پسر کوچک شین گن
فریبا شاهین مقدم / ندیمه سانجو
ولی الله مؤمنی /راهب اعظم
ولی الله مؤمنی /جادوگر
 ولی الله مؤمنی / پیک کن شین
اکبر میرطاهری  /منشی دربار شین گن
اکبر میرطاهری/افسر دیده بان
اکبر میرطاهری / اوکاما - ملاک معترض
اکبر میرطاهری  / قاتل اجاره ای
مهدی آرین نژاد /قاتل اجاره ای
جواد پزشکیان  / قاتل اجاره ای
جواد پزشکیان  / ایتومی - مسؤول ساخت سد
تورج نصر /برادر شین گن
محمد عبادی /برادر شین گن
 حسین حاتمی / انزو - سرباز فراری
ناصر احمدی /پیک دربار شین گن
حسین باغی/"هوجیو" و تیتراژ
علی محمد اشک بوس/طلایه ارتش شین گن 

تقریبا اغلب مردیگوها و نقش مکمل گوها در کنار بسیاری از بزرگان در این لیست هستند بنابراین طبیعیست که سایر مدیر دوبلاژها برای دوبله فیلمهایشان به مشکل بر بخورند)


البته کار به همینجا ختم نمی شود. وقتی اسامی را سریع و پشت سر هم برای استاد خواندم گفتند تمام شد؟ گفتم :بله   و ایشان گفتند کامل نیست. جناب مقامی در ادامه فرمودند تعداد هنرپیشه های این سریال بسیار زیاد بود تا جائیکه من مجبور شدم از افراد دیگری هم دعوت کنم. یکی از اشخاصی را که بیاد می آورم فخرالدین صدیق شریف بود که به کار بازیگری در فیلمها مشغول بود. (شخصا برای خودم جالب بود چون تا کنون نشنیده بودم آقای صدیق شریف دوبلوری هم کرده باشند).






از استاد پرسیدم چرا خودتان در فیلم گویندگی نکردید؟ و ایشان توضیح دادند که کار سنگین بود و نظارت بیشتری را می طلبید اگر میخواستم خودم گویندگی کنم رشته کار از دستم در میرفت بنابراین در این سریال بیشتر روی مدیریت دوبلاژی تمرکز کردم.


پی نویس:
بحث مقابله با دوبله های مجدد مجال مفصلی را می طلبد که جایش در تاپیک ویژه جناب مقامی نیست. بنظر من علاقمندان به دوبله باید کمپینی برای مبارزه با این موضوع تشکیل بدهند و در اقدامی هماهنگ با روشهای منطقی  به صدا و سیما اعتراض نمایند تا شاید واحد دوبلاژ در سیاستهای خود تجدید نظر نماید. زیرا من اعتقاد دارم بحث سیاستها صدا و سیما یکطرف مسئله است و طرف دیگر قبول این امر از سوی کسانی چون جناب باشکندی و شروین قطعه ای ست. شخصا دوست ندارم روزی برسد که نسل بعدی بیاید و سریال جومونگ را مجددا دوبله کند اما خیلی دوست دارم اگر روزی چنین اتفاقی بیوفتد ببینم جناب باشکندی چه عکس العملی از خود نشان خواهند داد.

این رویه اگر به همین صورت ادامه پیدا کند دیر یا زود نسلهای بعدی هرگز گوششان صدای بزرگان عرصه دوبلاژ مانند مرحوم عزت الله مقبلی، عطاالله کاملی، ایرج ناظریان و ....... را نخواهند شنید و آنها یکایک در صداهای جدید و یکنواخت فراموش خواهند شد. شاید برای مدیران رسانه ملی سلیقه و علاقه و احساس علاقمندان به صداهای ماندگار در الویت نباشد اما باید از آنها سوال کرد که آیا به هدر رفتن بودجه بیت المال نیز برایشان اهمیت ندارد؟ قطعا جناب باشکندی و قطعه ای در راه رضای خدا و بصورت رایگان این فیلمها را دوبله نمی کنند. امیدوارم روزی برسد که دوبله مجدد فقط در شرایطی انجام شود که از روی اجبار یا در دسترس نبودن دوبله های گذشته باشد.