ارسال: #60

با توجه به پخش برنامه جادوی صدا و مباحث مطرح شده نکاتی بنظرم میرسد که با عزیزان در میان میگذارم:
1- هنر دوبله هنر مهجوری است. کمتر کسانی هستند که دنبال شناختن دوبلورها، سوابق کارشان، شناسایی فیلمهای برتر در زمینه دوبله و موارد مشابه باشند. اما مخاطب ایرانی فرق دوبله خوب و بد را می فهمد. بنظر من ترجیح مخاطب بر دیدن فیلم دوبله است تا استفاده از زیرنویس. او در حالت عادی شاید زیاد پیگیر مباحث فنی نباشد اما عادت دارد فیلم را به زبان فارسی ببیند. انهم دوبله ی با کیفیت و با صداهای مسلط و خوش بیان و دلنشین. حال چگونه میتوان اورا ترغیب به اشنایی با دوبلورها کرد؟ دیده شدن دوبلورهای پیشکسوت و اساتید فن در تلویزیون و اشنایی مردم با چهره این عزیزان، امتیاز بزرگی است. انگونه که تجربه نشان داده برنامه هایی از قبیل هنر دوبله، صداهای ماندگار و یا پشت صحنه دوبله فیلمها با استقبال نسبی مخاطب مواجه شده اند. افزودن هیجان علاوه بر بحث معرفی، نکته موثری است. جادوی صدا اولین برنامه دوبله محوری است که در قالب مسابقه پخش میشود. ایده ساخت مسابقه در جلب توجه مخاطب کار بکری ست. وقتی حواس مخاطب به دنیای گمنام دوبله جلب شود اثار مثبت زیادی دارد که تاکنون مغفول بوده است. لذا نفس برگزاری مسابقه بنظرم جای تشکر و تقدیر دارد.

2- وقتی کاری تازه آغاز میشود و قبلا کمتر تجربه شده، مشاهده خطا و اشتباه دور از انتظار نیست. مخاطب دلسوز و تیزهوش با نگاهی کلی نگرانه و کاربردی سعی در شناسایی امتیازات و جمع و جور کردن اشکالات میکند. درست که جادوی صدا مسابقه است اما بخشهای تقدیر از اساتید و یاد درگذشتگان در راستای هدف اصلی ای که در بالا بدان اشاره شد موثر است. اشکالاتی درین بخش دیده میشود. مثلا اینکه به فیلمهای مشهور گوینده شاید اشاره نشود، نسخه های با کیفیتی از اثار اساتید انتخاب نشده باشد، تصاویر کم کیفیتی از گویندگان نمایش داده نشود... اما اینها حواشی کار است. چه خوبست اساتید و عزیزان انجمن ابتدا نکات ارزشمند و قابل قبول کار را مطرح کنند و بعد در کنار ان نقایص و اشکالات را مطرح فرمایند. عزیزان انجمن عاشقان و دلدادگان صدا و دوبله اند و نیک هویدا است که تحمل خالی بر چهره محبوب را ندارند. شما بزرگواران عشق و علاقه خود را در صدا میجویید. اما بهر صورت بد نیست یادمان نرود که این عشق و علاقه همه گیر نیست. فلذا ایده ال گرایی و کیفیت بالایی که مدنظر علاقمندان است شاید در گامهای اول رعایت نشود.

3- در بحث داوری، بنظرم هنوز داوری خام و اعتنای زیاد به حس و سلیقه شخصی داور دیده میشود. اینکه استادی از کسی و صدایش خوشش بیاید و همان لحظه استاد دیگری شرکت کننده را کاملا منهدم کند بنظرم روش صحیح و نتیجه بخشی نیست. اینکه توقع مان از کسی بالا باشد و چون توقع ما را براورده نکرده اصلا کارش را داوری نکنیم و همان لحظه شرکت کننده دیگری را که ضعیف است حسابی تشویق کنیم بنظرم مخرب است. خوبست دوستان گرامی با نگاهی کلی تر روی این موضوع تمرکز کنند: داوری دوبله با چه معیارها و روالی روشمند تر و مفید تر خواهد بود؟

4- اجرای آقای زینوری بنظرم از نقاط قوت مسابقه است. لحن صدا، خوشرویی، اداره خوب، برخورد یکسان با همه، احساسی عمل نکردن و اینکه مجری خودش دوبلور مسلطی است از امتیازات ایشان است. گذشته از یکی دو مورد اشتباهی که از وی دیده شد بنظرم در کل نمره خوبی می گیرند.

5- نمیشود مسابقه ای درباره دوبله ساخت و در ان تشخیص صدا را نگنجاند. واقعا هم بخش جذابی ست. اما درین بخش، بنظرم عوامل مسابقه تا حدی کم کاری کرده اند. بطور مثال شرکت کننده ای قسمتی از فیلم را میبیند و از بین دو صدا باید حتما هردو را شناسایی کند. حال انکه یکی اصلا شناخته شده نیست و شاید خود داوران هم نامش را ندانند. همان لحظه شرکت کننده دیگر فیلمی را میبنید با 4 صدا که باز باید دونفر را شناسایی کند. گاه میبینیم برای یک نفر اساتید مشهور و معروف می افتد و برای کسی دیگر گویندگان جوان و کم نام و نشان. این روال کاملا دور از عدالت است. این توجیه که مسابقه است و عنصر شانس دخیل است و... قابل قبول نیست. بنظرم نقصی که ذکر شد از عوامل مسابقه می اید. خیلی راحت میشد گویدنگان را دسته بندی کرد و سعی نمود صداها عادلانه تر تقسیم شود. براحتی میشد تعداد گوینده ها را برای همه مساوی در نظر گرفت، مثلا سه یا چهار شخصیت و بعد از بین انها دو صدا شناسایی شود.

6- هربار که شرکت کننده نقشی میگوید و بعد مورد نقد اساتید قرار میگیرد نکات اموزنده زیادی مطرح میشود. اینکه یک استاد با زبان ساده و در حد فهم من مخاطب عام، نکات و مخاطرات و ریزه کاریها را بیان میکند به زعم من بسیار جذاب است. اینکه صدای خامی روی فیلمی معروف می شنوم و انرا با دوبله استادی کارکشته مقایسه میکنم اثر عمیقی در ذهنم میگذارد و ارزش دوبله را ده چندان میکند. اینجاست که میفهمم دوبله چه ارزش و قدرتی در بیان احساس دارد. نتیجه ای که شاید در برنامه های عادی دوبله محور قابل حصول نبود.

7- نکته ای که در طراحی مسابقه نقطه ضعف به حساب میاید امتیاز دهی است. مثلا در برنامه ای شخص الف با 60 امتیاز اول میشود و به مرحله بعد میرود. در برنامه ای دیگر شخص ب با 80 امتیاز دوم شده و از ادامه باز می ماند. این طراحی غلط، بی عدالتی مشهودی را بر شرکت کننده تحمیل میکند. بهتر بود بالاترین امتیازگیرندگان به مرحله دوم میرفتند نه فقط نفرات اول هر برنامه...

8- کشف گویندگان جوان و خوش صدا از نکات مثبت و جذاب جادوی صداست. شخصا از شنیدن صدا و دیدن تسلط افرادی همچون اقای فتوحی، اقای کجوری و دونفر از خانمها واقعا سرشوق امدم. جایی که عزیزان به درستی صدای گوینده ها را تشخیص میدهند یک علاقمند دوبله را بسیار کیفور میکند. نمیدانم مخاطب عادی ازین بخش چقدر لذت میبرد.

در پایان از عوامل انجمن سینما کلاسیک در خصوص ارتباط با شرکت کنندگان مسابقه تشکر میکنم. البته توقع میرود با همدلی بیشتر با این عزیزان مواجهه شود. امیدواریم علاقمندان و عاشقان دوبله با کمک به رشد این عزیزان زمینه را برای ظهور و بروز اساتید آینده این هنر مهیاتر کنند.