ارسال: #1

سلام و درود 

  این تاپیک جدید برای معرفی نمایشنامه های مشهور و همچنین اجراهای معروفی که ازین نمایشنامه ها در دنیا بروی صحنه رفته ایجاد شده.


 در اولین پست به نمایشنامه کرگدن ( از کتابهای مورد علاقه ام) پرداختم.
 


 کرگدن

نویسنده : اوژن یونسکو
شخصیت ها:
خانم خانه دار
زن بقال
ژان
برانژه 
زن خدمتکار
مرد بقال
اقای پیر
منطق دان
صاحب کافه
دیزی
اقای پاپیون
دودار
بوتار
خانم بف
مامور اتش نشانی
عده زیادی کرگدن

موضوع نمایشنامه:
برانژه و ژان که دوستی دیرینه ای دارند اما با شخصیتهایی کاملا متضاد، برانژه با ظاهری نا مرتب و اهل مشروب خواری و شب نشینی( که با این خصوصیات اخر سر هم تجسم بشریت خواهد شد) درست برخلاف ژان که ادمی مرتب و منضبط است.این دو دوست درحالی که در کافه نشسته اند گردوخاک زیادی راه‌می‌افتد. کرگدن بزرگی از نزدیک شهر، می‌گذرد.دیده شدن کرگدن،همهمه ای در شهر راه می اندازد و در بین این بحث‌ها، دوباره گرد و خاک راه می‌افتد.گربه ای کشته میشود و منطق دان و اقای پیر با صاحب گربه همدردی میکنند. ژان و برانژه بر سر شکل و نژاد کرگدن به بحث می‌پردازند. این موضوع سبب می‌شود که با هم اختلاف پیدا کنند.روز بعد، در محل کار برانژه، همه راجع به کرگدن صحبت می‌کنند. همسر یکی از کارمندان به نام بف که سر کار نیامده‌ میفهمد که همسرش تبدیل به یک کرگدن شده است.شایعه بیماری کرگدن شدن همه جا میپیچد اداره تعطیل می‌شود.برانژه که به دیدار ژان رفته میبیند که دوستش نیز تبدیل به کرگردن شده.. بیماری ابعاد گسترده ای پیدا میکند و مردم تک به تک به کرگدن تبدیل میشوند در اخر برانژه و دیزی میمانند..دختری که برانژه دل باخته اوست..اما دیزی از ترس انزوا کرگدن شدن را به برانژه ترجیح میدهد..در اخر ماجرا نیز هرچند برانژه از زندگی ای که دارد ناراضیست اما تسلیم بیماری نمیشود..او اخرین انسان میماند.

اوژن یونسکو نویسنده اصالتا رومانیایی-فرانسوی متولد 1912 است وی این نمایشنامه را در سال 1959 نوشته که اولین اجرای ان نیز در همین سال اتفاق افتاد.
این نمایشنامه یکی از آثار شاخص تئاتر پوچی یا تئاتر ابزورد به شمار می اید.یونسکو با دیدی هوشمندانه و استعاری همه کاراکترها را کنار هم میچیند
یونسکو خود دلیل انتخاب این حیوانات در مصاحبه منتشر شده در روزنامه فیگارو ادبی در 23 ژانویه 1960 چنین توضیح داده که پس از ظهور نازیسم در رومانی در اواخر دهه سی او بچشم خود دیده که چگونه انسان میتواند به موجودی وحشی قدرتمند و غیر انسانی بدل شود.
او که تحت تاثیر فاشیسم این کتاب را نوشته  بیماری کرگدن شدن را ناشی از یکجور ماشینیسم میداند .. اینکه انسانها با غرق در دنیای زشت و بدترکیب ماشینیسمی لطافت روح خود رو از دست میدهند.
مردم شهر که پیش ازین ظاهری موجه داشتند ناگهان تبدیل به موجوداتی زبان نفهم و وحشی میشوندکه کنایه ایست به نبود اصالت انسانی. اینکه چگونه همه کوکورانه به اطاعت از جو جمعی میپردازند حتا اگر این جو یک مرض بسیار وحشتناکی باشد..چه اقای منطق دان( که موجودیتش کنایه ایست به منطق دانانی چون دکارت و کاراکتریست که فقط حرف میزند اما بیهوده) و چه دیزی که کرگدن شدنش از ترس تنها بودنست و همرنگ جماعت میشود و عشق برانژه را نادیده میگیرد و خود را مجاب میکند که کرگدن شدن را زیبا ببیندو به جمع کثیر کرگدنها میپیوند.
تنها کسی که مبدل به کرگدن نمی شود برانژه است. او نه ادعای ریاست دارد نه ادعای منطق دارد نه منظم و مرتب است و نه به دنبال قدرت.. فقط کسی است که از شراطیش ناراضیست و بدنبال تغییر است.. نکته جالب نمایشنامه هم همین جاست که چنین شخصیتی به انسانیت وفادار میماند.با اینکه ابتدا بخاطر عشق به دیزی از این مرض فرار میکرد اما در پایان باوجود کرگدن شدن دیزی میماند چون اصالت انسانیتش حتا بر عشق هم غلبه میکند. در پایان هرچند یک نفر باقی مانده که شاید امید نسل بشر باشد اما بسیار غم انگیز است که این دیگرگونی بازگشت ناپذیر است و اصالتی که رفته بازگشتی ندارد.

اما نگاهی به اجراهای این کتاب ارزشمند....این نمایش تا به امروز اجراهای مختلفی داشته که به چند مورد مشهور ان اشاره میکنم

المان 1959
کارگردان : کارل هاینس استراکس
اولین بار در نوامبر 1959 ینی تنها چندماه بعد از انتشار این نمایشنامه در المان در شهر دوسلدورف به روی صحنه رفت.. حضار از شنیدن نام نازی در نمایش به وجد می امدند.


دومین اجرای ان در سال 1960 در 20 ژانویه در پاریس بروی صحنه رفت




فرانسه 1960
کارگردان :ژان لویی بارو
بازیگران : ژان لویی بارو (برانژه) ، ویلیام ساباتیه (ژان) ،سیمون والری ( دیزی) ،گابریل کاتاند (دودار)



یکی از مشهورترین اجراهای این نمایش در اوریل 1960 در تاتر سلطنتی لندن با چهره هایی اشنا همچون اورسن ولز و لارنس اولیویه بروی صحنه رفت



انگلستان 1960
گارگردان :اورسن ولز
بازیگران: لارنس اولیویه ( برانژه) ، جوان پلورایت و مگی اسمیت (دیزی) ، دانکن ماکری( ژان) ، الن وب  و مایکل گاف (دودار) ، جفری دان ( منطق دان) ، مونیکا ایوانز ( بسی) ، هزل هیوز( دختری با گربه) ، مایکل بیتس ( اقای مسن)
لباس، نورپردازی، جلوه های صوتی: اورسن ولز


 

اورسن ولز بعد از اجرای ناموفق ناقوس های نیمه شب در دوبلین اجرای این نمایش را در تاتر سلطنتی لندن بعهده گرفت که این اجرا از 28 اوریل اغاز شد و در 30 جولای پایان یافت. البته در ماه ژوئن این اجرا از تاتر سلطنتی به تاتر نوولو انتقال یافت که در این انتقال دو تن از بازیگران تغییر یافتند. این اجرا با حاشیه هایی همراه بود که میتوان به نارضایتی ولز از لارنس اولیویه در طول اجرا و همچنین رابطه عشقی که بین اولیویه و جوان پلورایت ایجاد شد که منجر به جدایی ویوین لی از همسرش گردید..بعد از جدایی اولیویه با پلورایت ازدواج کرد.


اجرایی دیگر در سال 1961
 کارگردانی جوزف آنتونی در برادوی، در تئاتر لانگچر
بازیگران : الی والاش ( برانژه) ، آن جکسون (دیزی)، ژان استاپلتون( خانم بف)
  و زروموستل (ژان)
زرو موستل برای این تاتر برنده جایزه تونی اواردز شد.

این تاتر در بیشتر کشورها اجراهی متعددی داشته که به چند موردش اشاره شد..
نمایشنامه کرگدن توسط جلال ال احمد - پری صابری و مدیا کاشیگر به فارسی برگردانده شده و اولین اجرای این نمایش در سال 1351 توسط حمید سمندریان در تالار فردوسی بروی صحنه رفت.

کارگردان : حمید سمندریان
تاریخ اجرا : 15 دی - 15 اسفند ماه 1351
بازیگران : عزت الله انتظامی ، پرویز صیاد ، اسماعیل داورفر، محمد حافظی ، مهدی فخیم زاده ، پروین دولتشاهی ، فریده صابری ، عباس یوسفیانی ، محمود شیبانی




اجرایی دیگر که توسط ائیش اجرا شد..از نکات جالب در مورد این اجرا بازی خانم طهماسبی در نقش یک مرد و رامین ناصر نصیر در نقش یک زن بود.


 
زمستان 1387
کارگردان : فرهاد ائیش
بازیگران : مهدی هاشمی (برانژه ) اتنه فقیه نصیری ( دیزی) شهاب حسینی (بوتار) احمد ساعتچیان (ژان) مائده طهماسبی (دودار) رامین ناصرنصیر ( زن خانه دار) فرهاد ائیش ( منطق دان) صابر ابر ( پیر) شکوفه هاشمیان، مهیار پورحسابی ، محمد صادقی ، ندا حاج بابایی



با سپاس