یک حس نوستالژی.  که برگشتم به چهل ، پنجاه سال پیش، تا همین اواخر. یاد دوستانی افتادم که بعضی از آنها به رحمت خدا رفته و بعضی هم دوبله را رها کرده اند که درحال حاضر از آنها بی خبرم ; یاد خودم که زمانی پر انرژی بودم و علاقمند به کار... و این بیت بیادم آمد که ( استاد آهی میکشد) : از صدای گذر آب چنان فهیمدم  /  تند تر از آب روان عمر گران میگذرد  یعنی بعد از دیدن این کلیپ با خود میگویم ای داد از  50 سال پیشی که این فیلم را دوبله کردم و به این سرعت از 20 سالگی رسیدم به مرز 75 سالگی ، اینها را بیادم آورد ... و واقعاً ممنون از شما

12 مرداد 1320 

در سالهای اول ورودم که هنوز دیپلم نگرفته بودم بیشتر در شیفت دوم و سوم کار (3 تا 11 شب) دوبله میکردم.در آن روزها دوبله در سه نوبت انجام میشد : یک نوبت از 9 صبح تا یک بعدازظهر، یک نوبت از 4 تا 8 شب و نوبت بعدی از 8 تا 11 و گاه 12شب .  در طول روز و معمولا صبح ها هم مدرسه میرفتم ، بعضی اوقات موقع زنگ ورزش یا نقاشی از مدرسه به دوبله میرفتم که حدود دو یا سه سال طول کشید و در استودیو عصر طلایی با آقای رضا کریمی شروع کردم.

خیابان فیشرآباد (سپهبد قرنی فعلی) ، که توسط برادران کردوانی مدیریت میشد . در آنجا ، هم فیلم ایرانی میساختند و هم فیلم ایرانی و فرنگی دوبله میکردند.

اولین جمله ای که گفتم در فیلم ننه زی زی به آفریقا می رود (به مدیریت رضا کریمی در استودیو عصر طلائی) بود . اولین دستمزدی هم که گرفتم در فیلم فرنچ کان کان به مدیریت احمد رسول زاده بود که رسول زاده 150 تومان آنهم اسکناس 5 تومانی بعنوان دست گرمی به من داد و همه آن را به مادرم تقدیم کردم و اولین نقش اول هم در فیلم عروس به مدیریت هوشنگ بهشتی در استودیو دی سی ای بود .

در استودیو دماوند (بالاتر از میدان محسنی در کوچه ای فرعی) که استودیویی بسار مجهز بود و تا الان همچین استودیویی درست نشده و نخواهد شد مدیر استودیو آقای روبیک گربگوریانس (معروف به روبیک دماوند) یک فیلم صامتی از لورل و هاردی به من داد و گفت با همین میان نویس ها برای آنها دیالوگ بنویس . با یک مداد و یک پاک کن و یک مداد تراش نشستم پای مویلا و در طول 8 تا 10 روز برای این فیلم صامت دیالوگ نوشتم . از عزت اله مقبلی و حسن عباسی هم دعوت کردم که در این فیلم صحبت کنند، از همفکری آنها هم استقبال کردم.. یادم میاید که آقای مقبلی گفت: براوو ، اصلا معلوم نیست که این کار رو چطوری انجام دادی . از آنجا که فیلم، فیلمی کمدی بود من هم با توجه به خود فیلم ، دیالوگ ها رو کمی شیرین و طنز کردم، در دوران دبیرستان زیاد فیلمنامه و نمایشنامه مینوشتم. البته آن موقع در سطح سواد خودم دیالوگ نویسی برایم راحت بود  و از دهه چهل که بیست و سه چهار سالم بود فیلم های زیادی دوبله کردم ایرانی و فرنگی .البته آقای روبیک هم خیلی خوشش آمد و گفت تو که با این میان نویس ها این فیلم را به این شکل دوبله کردی  طبیعی است فیلم های فرنگی را هم براحتی میتوانی دوبله کنی.

من در فیلم تشریفات به جای رضای حسن مطرب لحن خاصی دارم و بجای توحید لحنی دیگری انتخاب کردم . اینها همه به بازی هنرپیشه بستگی دارد . در فیلم بوچ کاسیدی و ساندانس کید بجای رابرت ردفورد من با لحنی لاتی صحبت کردم .

اگر می بینید اسماعیلی در هزاردستان به جای 4 نفر صحبت میکند علت اینست که اینها هر کدام یک کارکتر جدا از هم هستند. در فیلمی دیگر بعنوان مثال اکبر عبدی با  تیپی خاص بازی کرده و یا مشایخی جور دیگری بازی کرده و یا 

کشاورز طور  دیگری بازی کرده که میتوان برای آن تیپ ساخت که در آنجا مثلا اسماعیلی مجبور است که با آن لحن بجای اکبر عبدی صحبت کند.  من در یک فیلم جای یک پیرزن صحبت کردم. کسانی که من به جای آنها صحبت میکردم همگی یک تیپ  بازی می کردند مثلاً رابرت ردفورد،  جیمز گاردنر، استیو مک کوئین اینها همه جوان بودند و ساده و عادی بازی میکردند،نمونه ای دیگر اینکه تری توماس و پیترفالک را قبلاً هر دو را منوچهر اسماعیلی گفته بود ، سر دوبله مجدد فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه  که بنا به دلایلی خواستند دوباره دوبله کنند من از منوچهر اسماعیلی خواستم که حضور پیدا کنند. ایشان هم به هردلیل بهانه آوردند که وقت ندارم و افلان مبلغ پول درخواست کردند .... مجبور شدم خودم هر دو نقش را بگویم وطوریکه خود اسماعیلی باور نمیکرد که به این خوبی گفته باشم و اینها همه بستگی دارد که آن هنرپیشه چطور بازی کرده باشه. مصطفی طاری در فیلم بی پناه نقش یک معتاد را بازی کرده بود و من جای ایشان با لحن یک معتاد صحبت کردم. ودر صحنه ای که  توی اتاقک با بچه خود صحبت میکند، من در دوبله واقعاً گریه کردم.

شما کدام را تایید میکنید؟معتقدم نقشی که مال گوینده خاصی است در دوبله فقط باید از او استفاده کنیم . باید به حافظه شنیداری بیننده احترام گذاشت ولی به هر صورت سلیقه آن همکاران هم گاهی این شکلی است.

من اصلاً در خانه ماهواره ندارم ولی تا آنجا که کارهای آنها را در منزل آشنایان دیده ام ، بد نیست.

منوچهر زمانی هم مدیر دوبلاژ بود و هم صاحب فیلم بود و فیلم تهیه میکرد و خرید و فروش فیلم هم داشت و در خود ایتالیا هر فیلم ساخت (ولکان خدای هرکول) و جز اولین کسانی بود که در ایتالیا فیلم دوبله کردند به همراه همسرشون .صدایی بسیار شیرین و جذابی داشت و خیلی تبحر داشت در سینک گفتن و حاضر شدن و در بداهه گویی هم بسیار توانمند بود و بیشتر، فیلم های کمدی یا فیلم هایی که میشد در آنها متلک (پس گردنی) اجرا کند را دوبله میکرد.

گوینده خوبی بود ولی متاسفانه کاری که نباید را کرد (هجرت از ایران و ... )

اگر لازم باشد اشکالی ندارد ولی اگر بی دلیل تغییری صورت گیرد نه، مثلاً تمام شیرینی و استقبال از  فیلم های جان وین به همان مزه پرانیهای ایرج دوستدار است. در اولین فیلمی که توسط دوستدار از جان وین دوبله شد (افسانه گمشدگان) این فیلم چیز خاصی نداشت ، نه اکشنی نه هیچی . نوعی وسترن بود ولی نه از آن  دسته وسترن هایی که در آن تیراندازی خاصی صورت گیرد و درگیری باشد ، این فیلم با آن بداهه گویی های ایرج دوستدار و دیالوگ نویسی های او و دوبله اش استقبال شدیدی شد به همین دلیل هم تمام فیلم های جان وین (حتی فیلمهائی که در آنها بیست ساله بود ) تماما از انبار کشیدند بیرون و دوبله کردند برای اینکه فروش کند. اینها از نظر من اشکالی ندارد . ولی اگر فیلم جدی باشد نه.

بله، تحریف داریم تا تحریم. مثلاً سریال مارکوپولو .مارکو می آمد در بیت المقدس و نامه میداد به پاپ اعظم و میگفت که مسلمانان چنین اند و  چنان می کنند و بد و بیراه به مسلمانها سرمیداد ...  اگر این کار را نمیکردم بطور کل این سریال مجوز پخش نمیگرفت.

خسرو خسروشاهی ، ایرج ناظریان ( بجای برت لنکستر) ، ناصر طهماسب ، عزت اله مقبلی ، پرویز بهرام و ... کلاً گوینده های خوبی دعوت کردم .

ببینید بحث زیاد میشود کرد در این رابطه . دورانی که ما دوبله را شروع کردیم آغاز دوبله بود.  با فیلم های بزرگ کمپانی ها. این فرق می کند. برباد رفته، یک اثر ادبی بود یا خوشه های خشم، جنگ و صلح، دکتر ژیواگو . این ها همه اثر ادبی بود، کتابش حاضر بود و با فیلم های چینی و کره ای و ژاپنی فرق می کرد . یا حتی با فیلم های اکشن دزد و قاتل الآن. دوبلور های امروزی چنین فیلمهائی در اختیار ندارند . اصلا نیست. بله، وقتی من جای یک اثر ادبی حرف می زنم نمی توانم بد حرف بزنم. مجبورم. کاراکتر این شخص توی کتاب معلوم است همه هم خوانده اند و می دانند. بانوی بزرگواری می گفت : ما آثار ادبی بزرگ جهان را برای اولین بار با صدای شماها خوانده ایم .  یعنی رفته سینما برباد رفته یا خوشه های خشم یا دور از اجتماع خشمگین را دیده که این ها از آثار برجسته ترین نویسنده ها بود مثل جان اشتاین بک، ماکسیم گورکی و تولستوی و ... همه آثار برجسته جهان تبدیل به فیلم می شد و می آمد . الان خیلی از آثار ادبی را عوض می کنند ولی آن موقع نمی شد، مثلا جنایت و مکافات داستایوسکی را اگر کسی عوض میکرد توی خیابان پدر آدم را در می آوردند. آقای فراستی گله هایشان در همین زمینه هاست.

یک سریال بود که آقای بهرام زند دوبله میکرد ،  فیلم مثلاً دوران مولانا را و دوران قدیم را  روایت میکرد وقتی شخص اول به کاشان سفر میکرد جای چند شخصیت کوچک اونجا کاشی صحبت کردم 

نه اصلاً این کار درست نیست، مخصوصاً اگر در جهت کمدی کردن فیلم این کار انجام بدهند، من اینکار را غلط میدانم و توهین میدانم و هر کسی که این کار رو انجام بدهد اشتباه کرده.

-آقای تهامی در آستریکس و اوبلیکس این کار را کرده است.

کار اشتباهی است.

این فیلم 16 میلیمتری بود، مجیدی مثل  کیارستمی از مردم بومی ان منطقه برای شرکت در فیلمش استفاده کرده بود، این فیلم را من در حوزه هنری دوبله کردم، وقتی مجیدی این فیلم را به من داد گفتم مجید این فیلم اگر من بخواهم دوبله کنم با توجه به صدای اتو کشیده این دوبلورها این فیلم شما نابود خواهد شد .گفت خب چی کار کنم؟ گفتم فرصت دهید فکر کنم .  بعد از دو سه روز فکر کردن ، دیدم هیچ راهی ندارم جز اینکه از خود همین مردم برای صداگذاری استفاده کنم، گفت اینها که نمیتوانند بیایند دوبله. گفتم میدانم .اصلاً اینها نمیتوانند بجای خودشان صحبت کننند ولی من فکری دارم. نشستم تمام دیالوگ های بازیگران را ثانیه شماری کردم و همه را یادداشت کردم .این کار حدود 10 روز طول کشید، و نهایتا یک روز رفتیم سر لوکیشن ها و به اینها گفتیم بچه ها صدای این فیلم پاک شده و شما ها باید برای کمک به ما باید دوباره بازی کنید . چون صدای خودشان بود ریتم کند و تند نمیشد و حساب ثانیه ها و طول دیالوگها را داشتم. و دقیقا به همان صورت انجام شد و من هم با ثانیه شمار دقت میکردم که دیالوگ ها تند و کند نشود .

در مورد بدوک هم همینطور .رفتیم سیستان و بلوچستان . بجای آقای کاسبی از یک دوبلور عرب عراقی به  نام عزیزی استفاده کردم.

به نظر من دوبله راهکارهای مختلفی دارد. میشود همه کاری کرد، من فیلم افق را در حوزه (هنری تبلیغات اسلامی) دوبله کردم در آنجا با شمای مدیر دوبلاژ همه جوره راه می آمدند و فقط میگفتند بگو چی کم داری؟! همه چیز برای مدیر دوبله تهیه میکردند بشرطی که  در نهایت ، کار درست از آب دربیاید .حوزه تنها جایی بود که این امکان را  به مدیر دوبلاژ میداد، و اگر من و یا همکارانم دقت کنیم میشد دوبله خوب در چنان محیطی انجام داد. مثلاً جاده های سرد را برای آقای جوزانی دوبله کردم و خود جوزانی میگفت من یه نفر اوردم که سه ماه به جبلی لهجه لری یاد بدهد

-لحنش اینطور بود : زردی اَمانَشَه بُریدَه ، کشیدَنِش دِمینِ قِبلَه ...

آفرین. همین



-در فیلم دستفروش تیپ خاصی برای صدای ارواح ابداع کردید. در این مورد بفرمائید

من در یک فیلم (میس جونز) فرنگی که مستند بود و داستانش از این قرار بود که یک خبرنگاری میشنید که توی یکی از روستاهای مکزیک یک پیرزنی هست که از نظر متا  فیزیکی کارهای عجیب و غریبی میکند و این خبرنگار میرود دنبال این پیرزن ، من در یک سکانسی که این پیرزن از کلبه خودش بیرون می آمد جا خوردم . گفتم این میمونه! انسانه! گوریله! چیه؟ هر چه فکر کردم که چه کسی از خانم های دوبلور را بگذارم که جای این شخصیت صحبت کند فکرم بجائی نرسید. خانم نورالهی، خانم خیرخواه، خانم نویدی ... دیدم هیچ کدام نمیتوانند این کار را بکنند ، و من همین طور که مشغول تنظیم دیالوگ ها بودم نفسم رو به جایی که بدهم بیرون ، بصورت بالعکس دادم تو . و این صدا را  خلق کردم (استاد در این لحظه این صدا رو اجرا کردند ... و بعد هم صدای سرفه ... ) ... اون موقع هم پدر سینه ام در آمد حالا که دیگه هیچی .  ولی همین صدا را من برای فیلم دستفروش بیاد آوردم. مخملباف وقتی که دنبال یک صدای عجیب بود گذاشتم روس یکی از ارواح این فیلم ، داستانش هم اینطور بود که من توی اتاق استودیو بودم و آقایان  مخملباف   و روشن هم توی اتاق فرمان بودند. من برای دل خودم این جمله های روح را  با همین لحن گفتم و دیدم مخملباف به شیشه میزند و با اشاره میگفت کی بود؟ چی بود ؟گفتم چی کی بود؟! چی میگی بابا صداتو از پشت شیشه نمیشنوم مگر غیر از من کس دیگری هم اینجا هست؟ خلاصه اینکه گفتم آره من بودم و گفت همین را جای اروح بگو البته هفت تا 12 روح بود و هر کدام  رو با لحنی متفاوتی گفتم و اینجاست که میگویم که بازیگر مقابل باید طوری بازی کرده باشه که بتوانی با لحنی متفاوت بجایش صحبت کنی که آقای مخملباف هم پسندید .

نه. یادداشت میکرد. روی جملات فکر میکرد.

پدر خواهر زاده من (رکسانا) در کاشان هتل داشت 10 طبقه بود و ایشان هم در انگلیس تحصیل میکردند. سر فیلم لبه تیغ یا لبه آفتاب یا همچین چیزی (احتمالاً منظور تیغ و ابریشم است) آقای مظفری حضور داشت و اسکان گروه هم توی هتل پدر ایشان بود و روکسانا و مجید با هم در آنجا آشنا شدند.

البته ایشان دختر یک خواهر دیگر من هستند ،  یک روزی به من گفت که دایی من علاقه دارم بیایم کار دوبله و من هم  گفتم صدایت خوب است و بیا ... البته صدای یکی از خواهر هم که فوت شد بسیار خوب بود.

آن موقع مرجان کوچک بود. من فیلمی کار میکردم به اسم بچه های راه آهن . یکی از چند بچه را  که در آن فیلم بودند دخترم گفت، ویک فیلم هم در حوزه که یک خبرنگار انگلیسی میامد و در مورد جبهه گزارش میگرفت بود و دخترم چون انگلیسی بلد بود گذاشتم جای این نقش صحبت کند. ولی به صورت حرفه ای نه ، کار نکرد ، و البته صدای خوب و جذابی هم داشت و یک ارثی از من و مادرش برده بود.

اینها فوت کرده اند و جزیاتی ندارد  و شما هم خوب نیست وارد این مسائل شوید

البته نوربخش واقعاً سرطان گرفت و ما همه بیمارستان میرفیم عیادتش ولی در مورد  کاووس یک شب زنگ زدند و صادق ماهرو رفت پای تلفن و گفتند که کاووس فوت کرده و هوشنگ مرادی هم فوت کرده و قضیه قتل منتفی است.

در مورد ایرج بله آن زمانی بود که ایشون کمتر به کار دعوت میشدند و ما شبها می نشستیم و از گذشته میگفتیم و ایشان از من سوال میکرد که دوبله این روز ها چطوره و ... که بعداً چند تا فیلم هم صحبت کرد، در مورد آقای صارمی ایشان من رو به دوبله معرفی کرد و خاطره ای که از ایشون دارم چند وقت قبل از مرگ در رادیو رشت کار میکرد و پیر شده بود و مثل اینکه سوی چشماش خیلی کم شده بود، البته من خود ایشان را  ندیدم ولی تلفنی با ایشون صحبت کردم و  همون جا هم فوت شد

در فیلم من مادرم با ایشان و خانم آذر شیوا همبازی بودیم و تئاترهای ایشان را میرفتم و میدیدم با آقای محمدعلی جعفری . گروهی بودند و تئاتر کار میکردند.

خاطرات ما بیشتر همین خاطراتی است که در کار پیش میاید و یا همین سفرهای کوتاهی که به شمال میرفتیم ، فیلمی دوبله میکردیم که اسمش را بخاطر ندارم ولی خاطرم هست جان ماریا ولونته بازی میکرد و ناظریان نقش اولش را می گفت . در استودیو دماوند بود . این استودیو به گونه ای بود که پشت بام ساختمان دیگری حیاطش بود . حالش خوب نبود و رفت داخل حیاط . او را آوردیم روی تخت خواباندیمش و وقتی حالش بهم خورد سریع بردیمش پیش دوستدار. آقای دوستدار داروخانه ای داشتند که نزدیک استودیو بود و او هم ناظریان را برد مطلب دکتر جهانسوزی که مطبش کنار داروخانه خانم آقای دوستدار بود . و ایشان هم بعد از چند روز معاینه به ایرج دوستدار گفت که کبدش اوضاع خوبی ندارد  و بعد هم برای معالجه به سوئد نزد همسر و بچه هاش  رفت و ماندگار شد و همان جا هم فوت کرد . ناظریان  یکی از خوش صداترین دوبلورها بود و شخصیتی بسیار مثبت داشت.

-چرا نسبت به ثبت خاطرات خود از دوبله اقدام نمیکنید. درست مشابه کاری که بهروز وثوقی در ثبت خاطرات فیلمهایش کرد. شما در دهه 70 در ماهنامه فیلم قول داده بودید کتابی از خاطرات خود منتشر خواهید کرد.

بچه های دوبله آنقدر زندگی محدودی دارند که از صبح تا شب میایند توی اتاق های تاریک 4*3 و شب هم میروند بیرون . ولی بازیگرها با لوکشین های مختلف رو به رو میشوند  ولی ما نه، از صبح میرویم توی اتاقی  تاریک، شب هم میایم بیرون. خاطرات ما از همین استودیو هاست و سفرهای کوتاهی که با هم میرویم.

آن تعداد فیلمی که دست من بود هیچ کدام صدا نداشت و مطمناً دوبله نشده بود که این ها همه مال بنیاد فارابی بود اگر صداهای دوبله بود خود فارابی زرنگتر بود که اینهمه خرج کند و اگر این صداها موجود بود من اصلاً این کار را انجام نمیدادم و اینکه چرا از اسماعیلی استفاده کردم فکر کردم ببینم چه کسی میتواند صدای مقبلی را تقلید کند . با خودم گفتم گوینده ای  تاپ بجاش میگذارم. که هر کس گفت چرا این شخص را گذاشتی در پاسخ بگویم اگه این نبود پس چه کسی؟ اسماعیلی استاد تیپ گویی است  ، یک روز به همراه پرویز ربیعی رفته بودم نمایشگاه کتاب . هوشنگ گلمکانی (سر دبیر ماهنامه فیلم) را دیدم. با هم صحبت کردیم. گفت این لورل هاردی ها که از تلوزیون پخش میشود را چه کسی دوبله کرده؟! گفتم من ، چطور ؟ خوب نیست؟! گفت نه یه جاهایی فلانه و جاهای دیگر بهمان .گفتم مقبلی که نیست ، فوت کرده. چه کسی را میگذاشتم بجای هاردی بهتر بود؟ بجان دخترم گفت اگر منوچهر اسماعیلی را  میگذاشتی حتماً درمی آورد .  گفتم اسماعیلی رو میگذاشتم ؟ گفت آره ، چون در اینصورت اگر مثل مقبلی نمیشد اقلا از اینی که صحبت میکند بهتر میشد ! گفتم مطمئنی؟ گفت آره . گفتم خود اسماعیلی است.

-پزشکیان بهتر نبود برای نقش هاردی؟

اگر پزشکیان رو من میگذاشتم همین حرف گلمکانی رو به من میگفت که اگر اسماعیلی رو میگذاشتی حتماً نقش را  در میاورد و در مورد همه اینها فکر میشود .در مورد هر کاری که انجام میشود فکر میکنم.  و ما هم بالاخره یک سری سیاست هایی برا خود داریم . آن موقع فارابی با هزینه استودیو ، حدود 40 تا 50 میلیون هزینه کردندبرای دوبله سری لورل و هاردی آنهم 20 سال قبل.

من در ابتدای عرایضم اشاره کردم، دوبلورهایی که الان امده اند در بینشان افراد خوش صدا هستند مانند همین اقای کیکاوس یاکیده یا اقای افشین زینوری ، شروین قطعه ای ، بیژن علیمحمدی ، همت ، صمصامی ، اینها همه جدید آمده اند اما اینکه چرا مانند دوبلورهای قدیم معروف نشده اند علت دارد. یکی از علتهای آن عدم ساخت و عدم وجود فیلم خوب است. شما زمانی برای دیدن یک فیلم عزم خود را جزم می کردید که بروید سینما و فیلم را روی پرده عریض سینما یی مانند رادیو سیتی یا دیاموند ببینید. فیلمهایی مانند اسپارتاکوس ، برباد رفته ، جنگ و صلح ، برادران کارامازوف و ... فیلمهای عظیم آنموقع. ما با امکانات و بلندگوهای انموقع به سینما می رفتیم و می نشستیم برای دیدن یک فیلم. بنابراین بازی بازیگران آنموقع و عظمت فیلم خودبخود روی شما تاثیر می گذاشت. مردم کنجکاو می شدند که اینها فارسی حرف می زنند و چون بازیگران بزرگی هم بودند و داستان فیلم نیز یک اثر بزرگ و ادبی بود بنابراین جذب آن کاراکتر و بازیگر می شدید. الان مردم در خانه هایشان نشسته اند و فیلمها را با دستگاههای خانگی می بینند. مردم همزمان با خوردن چای و ساکت کردن بچه گریان خود فیلم را هم می بینند. آنهم چه فیلمی؟ فیلمهای کره ای ، طرف با یک شمشیر 10 نفر را می کشد. این فیلمها چیزی ندارند که در خاطره ها بماند. اما در آن زمان همزمان با نمایش فیلم کتاب همان اثر در کتابفروشیها در حال فروش بود. مثل دور از اجتماع خشمگین و یا اتوبوسی بنام هوس نوشته تنسی ویلیامز. اینها همه از آثار برجسته با بازیهای قوی و نمایش اسکوپ شما را به عمق فیلم می برد. بنابراین گوینده های امروزی تقصیری ندارند. چون فیلم خوبی وجود ندارد آنها نتوانسته اند برای گویندگی با حالتهای مختلف تربیت شوند و حس بازیگر را بگیرند و به خودش تحویل دهند. ما تافته جدا بافته نبوده ایم . اگر دوبلورهایی مانند قدیم یافت نمی شود بیشتر بخاطر همین موضوع می باشد وگرنه جوانان با استعدادی داریم اما آنطور که شما بدنبال دوبلورهای قدیم هستید، دیگر مثل آنها نمی آیند. وگرنه توانایی حوانان امروز کم نیست اما فرصت برایشان پیش نمی آید. درست مانند فوتبالیستی که نمی تواند در زمین خراب قابلیتهایش را نمایش دهد. ما هم در دوبله مانند فوتبال زمین چمن خوب نداریم.

ببینید در ابتدای فیلمی مانند دایره سرخ جمله ای نقل می گردد که ما احساس کردیم یک معنای بزرگی در پشت این جمله نهفته است. من و آقای خسروشاهی رفتیم منزل آقای فرخ غفاری که یک کارگردان بزرگ و یک شخص فهیمی است. ایشان زبان فرانسه را مانند زبان مادری خود می داند و به ما معنی این جمله را گفتند و اینکه این جمله از گفته ای بودا است. اما الان به لطف تکنولوژی دیجیتال جمله ، جمله ترجمه می گردد. اغلب ما در آنزمان یا عاشق سینما و فیلم بودیم که به دوبله جذب شدیم یا بعضی از ما بازیگر و علاقمند به تئاتر. من در منزل هر کتابی که درباره سینما ترجمه شده باشد را دارم. با تمام اصطلاحات سینما آشنا هستم. ما در زمان خودمان با سینما عجین شده بودیم. اما الان به دوبله بعنوان یک شغل نگاه می شود. عدم وجود فیلم خوب در این موضوع موثر است اما منهم موافقم که عشق بکار هم باید وجود داشته باشد. برای ما در آنزمان پول اصلا مهم نبود. گاهی اوقات من اصلا نمی دانستم پولی که دریافت نموده ام مال کدام فیلم بوده است. گاهی پیش آمده که چندین روز بعد از دوبله فیلم آقای رسول زاده من را دیده است و دستمزدی به من داده اند. وقتی دستمزد را می دادند من جا خورده بودم. اصلا نمیدانستم مال کدام فیلم است. تمام این عوامل دست به دست هم می دهند. همانطور که شما دیگر نمی توانید دوبله خوب پیدا کنید، فیلم خوب هم نمی توانید پیدا کنید.

فیلمهای امروزی تماما با تروژکار و جلوه های ویژه ساخته می شوند. کارگردانانی مانند الیا کازان، آدمهای فهیم و جامعه شناس و روانشناس بودند.اما الان هر کارگردانی که بتواند جلوه های ویژه را عمیق تر و بهتر اجرا کند موفق تر است. الان همین فیلم محمد رسول الله آقای مجیدی، این جلوه های ویژه آنست که مردم را به این فیلم مجذوب نموده است.

اینکه درب دوبله را بسته بودند را اصلا قبول ندارم. اگر درب دوبله را بسته بودیم آقای حامد عزیزی و مهرداد رئیسی از کجا پیدا می شدند. این حرفها را نزنید. دوبله اصلا درب ندارد که بخواهیم آنرا ببندیم. یا همین اقای یاکیده که به ان اشاره کردید از کجا پیدا شد. ایشان یک روز آمدند و صدایشان را شنیدیم و دیدیم خوب است. بچه با استعدادی بود و اهل هنر و مجسمه سازی و شعر بود. من اولین بار ایشان را در یک سریال خارجی بکار گرفتم. سریالی بنام شهر مرزی.

این سریال دو نقش اصلی داشت. من قرار بود این دو نقش را به اقای بهرام زند و منوچهر والی زاده بدهم. این سریال در شبکه دوم دوبله شد و شبکه پنج بعدها آنرا باز پخش کرد. شب عید بود و آقای زند و والی زاده سرشان خیلی شلوغ بود. من دیدم این یک سریال دنباله دار است و اگر بیایند چند قسمت را صجبت کنند و بعد نیایند کار صدمه میدید. مجبور شدم خودم بجای بهرام زند حرف بزنم و نقش والی زاده را دادم به کیکاوس یاکیده.

آقای یاکیده خودش تعجب کرده بود. من به او گفتم تو می توانی ، علاقمند بود و اتفاقا حوب هم حرف زد. هرچه را هم که می گفتم گوش میداد. جوان مستعدیست. اما متاسفانه دوبله تو ذوق ایشان زد. او عاشق هنر است . من نقشهای بزرگی به او دادم  و  نقشهای مشکلی را هم حرف زد. چون من اعتقاد دارم بالاخره کسانی باید بیایند و جای ما را بگیرند، نمی شود که ما تا ابد گویندگی کنیم و بگوئیم دوبله مال ماست و وقتی هم از این دنیا رفتیم درب آنرا ببندید. این بی رحمی است که می گویند دربهای دوبله بسته است.

تزئین صدا با گفتن نقشهای مشکل آرام آرام فرم می گیرد. و جس با صدا آمیحته می شود. صحبت کردن در فیلمهای بزرگ بسیار متفاوت است با صحبت کردن در فیلمهای کره ای صدای ما به مرور پخته شد.الان مجموعه حرفه دوبلاژ دچار نزول شده است.و عدم وجود فیلم خوب یکی از بزرگترین دلیلهای آنست. فیلم اگر خوب باشد، مدیر دوبلاژ خوبی هم برایش در نظر می گیرند. مدیر دوبلاژ خوب هم هیچوقت از فیلم خوب نمی گذرد. الان هرکسی که یکروزه یا نصفه روزه یک فیلم را دوبله کند برایش دست میزنند. مگر می شود فیلمی را سه ساعته دوبله کرد؟ با اینحال انشالله که موفق باشند.

نه، چون همه فهمیدند من بدون منظور گفتم. مجریان آنجا مرتبا می گفتند شما ما را بیاد دوران جوانی انداختید. منهم دیدم خواننده جوانی که خیلی هم خوش صدا بود تصنیفی خواند. منهم گفتم این ترانه هم من را بیاد ایام جوانی انداخت. چون انرا با صدای خانم مرضیه شنیده بودم و بلافاصله مجری کات دادند و آیتم دیگری پخش گردید. به مجری گفتم چه شده، چرا اینقدر دست و پا میزنی؟ و او گفت اسم مرضیه را نباید بگوئیم. خوب درسته که ایشان با پیوستن به گروههایی اشتباه کردند اما من با آن موضوع کاری نداشتم. طرف از اول تا آخر ترانه این خانم را می خواند حالا مردم با گفتن یک کلمه مرضیه از طرف من یاد مرضیه می افتند؟ من این ترانه را با صدای مرضیه شنیده بودم و من را به یاد بیست سالگی ام انداخت.

اما حالا 50 سال از آن روز گذشته. هرچند خانم مرضیه هم با آن سن و سال با پیوستن به این گروهکها کار احمقانه ای کرد. نمیدانم شاید فکر می کرد یکروزی بر میگردند و ایشان می شود وزیر ارشاد. خیلیها رفتند و کار اشتباهی کردند. همین مسعود اسداللهی. وقتی سال 62 می خواست برود به او گفتم:  مسعود برای چی میخواهی بروی؟! الان همه آنها بجز تعداد معدودی به مشکل برخورده اند.

من فقط شیرشاه و لوک بی باک را صحبت کرده ام. و بعضی دیگر از انیمیشنها که تعدادشان معدود بوده و اغلب هم بعنوان راوی. شیرشاه هم اگر صحبت کردم برای این بود که  اصلا شخصیت شیرشاه یک کاراکتر بود. صرف اینکه یک انیمیشن است به آن نگاه نمی کردم. شیرشاه برای خودش یک فیلم بزرگیست و کار یک کمپانی بزرگتر بنام والت دیزنی.

(آخرین ویرایش در ۹-۹-۱۳۹۴ ۰۱:۵۷ عصر توسط: برادران لومیر.)