ارسال: #1

(قبل از خواندن پست از کاربران محترم بخاطر غلطهای املایی و جمله بندی ضعیف عذرخواهی می کنم. مدیریت سایت گفتند پست را ارسال کنم ایشان خودشان جمله بندی و قوانین نوشتاری را اصلاح میکنند و از این بابت از ایشان تشکر میکنم)

مقدمه: مطالبی که در اینجا درج میشود حاصل تحقیق در ریفرنسهای مختلف است و درواقع گردآوری شده است. بدلیل علاقه ایکه به محصولات والت دیسنی (بویژه دو انیمیشن بلند گربه های اشرافی و شیر شاه ) داشتم این مطالب را جمع آوری کردم و برای اولین بار سه سال پیش در یک کنفرانس خصوصی آنرا برای علاقمندان بازگو کردم و اکنون برای اولین بار بصورت نوشتاری به شما تقدیم می کنم. چیزیکه بیش از پیش من را به این انیمیشن علاقمند نمود دوبله زیبای آن به زبان فارسی بود که به مدیریت بهرام زند انجام پذیرفت.

در این مقال ضمن بررسی این انیمیشن زیبا به بررسی مشهورترین دوبله های بین المللی آن می پردازم و سعی می کنم تا جائیکه سوادم یاری کند دوبله ها را با هم مقایسه نمایم. در ایران این انیمیشن دوبار دوبله شد. دوبله مزخرف گروه گلوری اصلا ارزش نقد ندارد اما برای اینکه بدانید چرا می گویم مزخرف در طول نوشته های خود دلایل خودم را عرض می کنم. اما دوبله بهرام زند را می توان در ردیف دوبله های بین المللی قرار داد. به همین منظور ابتدا جدولی را که پیش از این در بخش دیگری ارسال نموده بودم برای یادآوری و استناد به بخشهای آن مجددا در اینجا تکرار میکنم:

نقش	دوبله والتدیسنی	دوبله فرانسوی	دوبله اسپانیایی	دوبله ژاپنی	دوبله صدا و سیما	دوبله گلوری
موفاسا(پدرسیمبا)	جیمز جونز	ژان رنو	پائولو فلورس	شینیا اوادا	بهرام زند	علیرضا طاهری
سیمبا ی نوجوان	جاناتان تایلر توماس			سوتا موراکامی	مهوش افشاری	آرزو آفری
سیمبای بالغ	متئو براد اریک	امانوئل کورتیل	آرتور مرکادو	میتسورو میاموتو	جلال مقامی	کیوان صادقی یگانه
نالا (نوجوان)	نیکیتا کالامه		کارلا فالکن		رزیتا یار احمدی
نالا (بالغ)	مویرا کلی	سیبل تورا	ماریا فرناندا مورانا	ریکو هانامورا	مینو غزنوی	آرزو آفری
سکار	جرمی آیرونز	ژان پیات	سباستین لاپور	هاروهیکو جو	خسرو شمشیرگران	حامد عزیزی
تیمون	نیدن لانی	ژان فلیپه پوی مارتین	آلبرتو میزا	یوجی میتسویا	علی همت مومیوند	محمد رضا صولتی
پومبا	ارنیه سابلا	میشل الیاس		آتمو کوبایاشی	محمد عبادی	محمدرضاعلیمردانی
رافیکی	روبرت گویلومی	مد هوندو	ژان فرناندز	ریوجی سایکاچی	عباس سلطانی	رهبر نوربخش
زازو	روان آتکینسون(بین)			هیدیوکی اومیزو	تورج نصر	امین قاضی
شنزی	ووپی گلدبرگ	مایک داراه		تومیه کاتااوکا	پرویز ربیعی
بانزای	چیچ مارین	مایکل ملا		بن هی اورا	شهروز ملک آرایی
اِد	جیم کامینگز				علی همت مومیوند
نقش	دوبله والت دیسنی	دوبله فرانسوی	دوبله اسپانیایی	دوبله ژاپنی	دوبله صدا و سیما	دوبله گلوری

  

 سی و دومین انیمیشن والت دیسنی رنگ و بوی دیگری داشت. برداشتی از شاهکار شکسپیر یعنی هملت. شیر شاه در واقع برداشتی بود از معروفترین رمان شکسپیر. سیمبا بچه شیری بود که مانند هملت مورد بی مهری عموی خود واقع شده بود و عموی او اسکار نیز درست مانند رمان هملت سلطنت را از راه غیر مشروع  از چنگ برادرش در می آورد و او را به قتل می رساند. کمپانی محبوب والت دیسنی معمولا سالی یک انیمیشن بلند سینمایی را عرضه می کند. اما شیر شاه را دو سال بعد از محصول قبلی خود ارائه میکند. والت دیسنی در سال 1991 دیو و دلبر را می سازد و سال 1392 علاالدین. اما شیر شاه در سال 1994 ارائه میشود. و بعد از آن دوباره همان روال سالی یک فیلم تکرار میشود. (پوکوهانتاس 1995 - کوژ پشت نتردام 1996 - هرکول 1997 و ....)

روند تولید سالی یک فیلم قبل از تولید شیر شاه نیز گاهی شکسته میشد. اما گاهی هم پیش می امد که در یکسال دو فیلم تولید می کرد. دهه شصت و هفتاد اوج کم کاری دیزنی بود. دیزنی وقتی در سال 1959 زیبای خفته را ساخت دو سال طول کشید تا در سال 1961 صد و یک سگ خالدار را بسازد و مجددا دو سال طول میکشد تا شمشیر در سنگ (1963) را تولید کند. و سپس چهار سال بعد یعنی 1967 کتاب جنگل را می سازد و نهایتا سه سال بعد در سال 1970 گربه های اشرافی را تولید می کند. (یکی از دیگری زیباتر و قشنگتر) و سه سال بعد 1973 هم شاهکار رابین هود را تولید می کند.

اما دهه هشتاد و دهه نود برای والت دیسنی سالهای پرکاری محسوب می شود. شیر شاه در دوره ای ساخته می شود که به آن رنسانس دیزنی می گویند. البته وقتی صحبت از سالی یک فیلم و یا فاصله دوسال یک فیلم می شود اینطور نیست که دیزنی آن انیمیشن را در همان سال ساخته است. کمپانی والت دیزنی متشکل از تیم های بسیار حرفه ایست که گاهی همزمان چند تیم به روی پروژه های مختلف متمرکز می شوند. مثلا طرح اولیه همین شیر شاه از سال 1988 (یعنی 6 سال قبل از ارائه آن) مطرح میگردد. در سال 1388 جلسه ای بین آقای جفری کاتزنبرگ و roy E برگزار میگردد و پروژه شیر شاه تصویب میشود. درست در همان سال دیزنی در اروپا روی پروژه فیلم الیور مشغول کار بود. توماس دیش داستان اولیه آنرا می نویسد.

  


دیزنی بعد از جذب چندین انیماتور در سال 1991 پروژه شیر شاه را همزمان با انیمیشن پوکوهانتاس آغاز می کند. اتودهای اولیه زده میشود. برای تمام سکانسها اسکرینهای گرافیکی زده میشود. انیمیتورهای دیزنی با تشکیل جلسات طولانی ذهنیات خودشان را به روی کاغذ می ریختند و با یکدیگر برای رسیدن به بهترین طرح مشورت می کردند . پس از مدتی دیزنی کارمندانی که درگیر پروژه شیرشاه بودند را برای مطالعه و پژوهش به روی حیوانات به یک پارک ملی  به نام دروازه جهنم به کنیا می برد. آنها تمام حرکات حیوانات را زیر نظر داشتند تا بتوانند بهترین برداشتها را روی کاغذ بیاورند .

در حالیکه 20 دقیقه از انیمیشن در استودیوی MGM در فلورایدا تولید شده بود آقای هان به پروژه اضافه میگردد. او به بخشهایی از فیلم معترض بود بنابراین بخشهایی از فیلمنامه ترمیم و بسرعت بازنویسی میگردد. سرانجام در 15 ژوئن سال 1994 شیرشاه روی پرده های سینما رفت و بشدت نظر همه را بسمت خود جلب نمود.
شیرشاه گیشه را تسخیر کرد و عناوین زیادی را کسب نمود. در سال 1994 تا 1995 کمتر آمریکایی را می توانستید پیدا کنید که شیرشاه را ندیده باشد. دیزنی بعدها بخاطر محبوبیت شیرشاه دو فیلم دیگر با استفاده از شخصیتهای این انیمیشن می سازد تا سه گانه شیر شاه را کامل کرده باشد.


 
    

در سال 2012 دیزنی مجددا به سراغ شیرشاه سال 1994 خود می رود و اینبار نسخه سه بعدی آنرا تولید می کند. نسخه ایکه بر خلاف انتظار با توجه به تکراری بودن موضوع فیلم اما باز هم به فروش بالایی دست می یابد. من نمیدانم شما نسخه سه بعدی آنرا دیده اید یا خیر. من آنرا در سالن سینما دیدم. فقط با دیدن نسخه سه بعدیست که می توانید وحشت حاصل از رم کردن حیوانات را در دل سیمبا درک کنید. گاهی واقعا حس میکردم حیوانات تا لحظاتی دیگر از روی من رد می شوند و دیزنی ثابت کرد که اگر کاری بخواهد انجام بدهد بهترینش را انجام میدهد. سکانس رم کردن حیوانات در دره را می توان یکی ز بهترین سکانسهای نسخه سه بعدی شیر شاه دانست.







دیزنی معمولا بهترین بازیگران را که دارای صدائی یونیک باشند را برای گویندگی به روی شحصیتهای کارتونی خود دعوت می کند.برای شیر شاه اکیپی از بهترین صداها انتخاب میشوند. بدلیل برجسته بودن این محصول والت دیسنی در تمام کشورها همین رویه انجام می شود. قبل از ورود به مبحث دوبله نگاهی به تیمهای دوبله این انیمیشن بصورت گروهی در کشورهای مختلف می کنیم زیرا در ارسال های بعدی به این اسامی زیاد اشاره میشود:



عوامل دوبله والت دیسنی به زبان اصلی (انگلیسی)

---

 عوامل دوبله انیمیشن شیر شاه به زبان فارسی  

              



          

---

عوامل دوبله شیرشاه به زبان ژاپنی

---

عوامل دوبله شیرشاه به زبان اسپانیایی

---

عوامل دوبله شیرشاه به زبان آلمانی

---

عوامل دوبله شیرشاه به زبان پرتغالی

---

عوامل دوبله شیرشاه به زبان فرانسوی

---

عوامل دوبله شیرشاه به زبان عبری

---

هریک از اسامی بالا را که گوگل کنید خواهید دید آنها در کشور خودشان دارای اسم و رسم هستند. همانطور که شما وقتی نام منوچهر اسماعیلی یا خسروخسروشاهی را سرچ می کنید با انبوهی از اطلاعات روبرو می شوید این اسامی هم اغلب دارای شهرت هستند.
من در پست بعدی یک به یک شخصیتها را بررسی می کنم و برای اینکه ترتیب رعایت شود طبق جدول از موفاسا پدر سیمبا شروع می کنم و این موضوع را با کفتارها به پایان می برم. سعی می کنم ضمن معرفی شخصیت های بین المللی به انتخاب های آقای بهرام زند هم بپردازم. ایشان ابتکارهای جالبی در این انیمیشن بخرج دادند که به یک یک آنها می پردازم. تنها ضعف دوبله فارسی فقط ترجمه ست که من نمی دانم فیلم را چه کسی ترجمه کرده و در اختیار اقای زند گذاشته است زیرا بعضی جاها واقعا از موضوع خارج می شود اما کار گوینده ها آنقدر عالیست که می توان از این تغییرات چشم پوشی کرد.

همچنین همانطور که قبلا گفتم صوت دوبله این انیمیشن را من چهار سال پیش بازسازی کردم زیرا دوبله ایکه من داشتم کیفیت صدایش بسیار بم و خراب بود که با نرم افزار تاحد توانم آنرا بهبود دادم و از سایتی که دانلود کرده بودم برایش ارسال کردم و آنها هم فایل من را جایگزین کردند. البته الآن اغلب سایتها شیرشاه گلوری را برای دانلود گذاشتند اما هر کدام هم که صوت دوبله بهرام زند را گذاشته اند بیشترشان نسخه بازسازی شده من را گذاشته اند.
در پستهای بعدی من لینک صوت دوبله اول شیرشاه را هم می گذارم تا اعضایی که آنرا ندارند دانلود کنند و از دیدن این انیمیشن با صدای پیشکسوتان دوبله لذت ببرند.
در پایان این پست باز تصاویری از اتودهای اولیه طراحان دیزنی را ارائه می کنم که با دقت تمام برای خلق شخصیتها هر چه در توان داشتند گذاشتند.
 

 


   

---

بروبیکر: منوچهر محترم- ضمن تشکر از ارسال شما من برخی از جملات را کمی تغییر دادم. اگر در پستهای بعدی بین پاراگرافها یک فاصله اضافی ایجاد کنید و اسامی فیلمها و شخصیتها و گویندگان را بولد(پر رنگ) نمائید نیازی به ویرایش بنده نخواهد بود. ضمنا اگر فایل اصلاح شده صوت شیرشاه را برای بنده ارسال کنید آنرا روی آپلود سنتر سایت آپ می کنم تا اعضا بتوانند آنرا دانلود کنند.