ارسال: #1

سلام و درود 

  این تاپیک جدید برای معرفی نمایشنامه های مشهور و همچنین اجراهای معروفی که ازین نمایشنامه ها در دنیا بروی صحنه رفته ایجاد شده.


 در اولین پست به نمایشنامه کرگدن ( از کتابهای مورد علاقه ام) پرداختم.
 


 کرگدن

نویسنده : اوژن یونسکو
شخصیت ها:
خانم خانه دار
زن بقال
ژان
برانژه 
زن خدمتکار
مرد بقال
اقای پیر
منطق دان
صاحب کافه
دیزی
اقای پاپیون
دودار
بوتار
خانم بف
مامور اتش نشانی
عده زیادی کرگدن

موضوع نمایشنامه:
برانژه و ژان که دوستی دیرینه ای دارند اما با شخصیتهایی کاملا متضاد، برانژه با ظاهری نا مرتب و اهل مشروب خواری و شب نشینی( که با این خصوصیات اخر سر هم تجسم بشریت خواهد شد) درست برخلاف ژان که ادمی مرتب و منضبط است.این دو دوست درحالی که در کافه نشسته اند گردوخاک زیادی راه‌می‌افتد. کرگدن بزرگی از نزدیک شهر، می‌گذرد.دیده شدن کرگدن،همهمه ای در شهر راه می اندازد و در بین این بحث‌ها، دوباره گرد و خاک راه می‌افتد.گربه ای کشته میشود و منطق دان و اقای پیر با صاحب گربه همدردی میکنند. ژان و برانژه بر سر شکل و نژاد کرگدن به بحث می‌پردازند. این موضوع سبب می‌شود که با هم اختلاف پیدا کنند.روز بعد، در محل کار برانژه، همه راجع به کرگدن صحبت می‌کنند. همسر یکی از کارمندان به نام بف که سر کار نیامده‌ میفهمد که همسرش تبدیل به یک کرگدن شده است.شایعه بیماری کرگدن شدن همه جا میپیچد اداره تعطیل می‌شود.برانژه که به دیدار ژان رفته میبیند که دوستش نیز تبدیل به کرگردن شده.. بیماری ابعاد گسترده ای پیدا میکند و مردم تک به تک به کرگدن تبدیل میشوند در اخر برانژه و دیزی میمانند..دختری که برانژه دل باخته اوست..اما دیزی از ترس انزوا کرگدن شدن را به برانژه ترجیح میدهد..در اخر ماجرا نیز هرچند برانژه از زندگی ای که دارد ناراضیست اما تسلیم بیماری نمیشود..او اخرین انسان میماند.

اوژن یونسکو نویسنده اصالتا رومانیایی-فرانسوی متولد 1912 است وی این نمایشنامه را در سال 1959 نوشته که اولین اجرای ان نیز در همین سال اتفاق افتاد.
این نمایشنامه یکی از آثار شاخص تئاتر پوچی یا تئاتر ابزورد به شمار می اید.یونسکو با دیدی هوشمندانه و استعاری همه کاراکترها را کنار هم میچیند
یونسکو خود دلیل انتخاب این حیوانات در مصاحبه منتشر شده در روزنامه فیگارو ادبی در 23 ژانویه 1960 چنین توضیح داده که پس از ظهور نازیسم در رومانی در اواخر دهه سی او بچشم خود دیده که چگونه انسان میتواند به موجودی وحشی قدرتمند و غیر انسانی بدل شود.
او که تحت تاثیر فاشیسم این کتاب را نوشته  بیماری کرگدن شدن را ناشی از یکجور ماشینیسم میداند .. اینکه انسانها با غرق در دنیای زشت و بدترکیب ماشینیسمی لطافت روح خود رو از دست میدهند.
مردم شهر که پیش ازین ظاهری موجه داشتند ناگهان تبدیل به موجوداتی زبان نفهم و وحشی میشوندکه کنایه ایست به نبود اصالت انسانی. اینکه چگونه همه کوکورانه به اطاعت از جو جمعی میپردازند حتا اگر این جو یک مرض بسیار وحشتناکی باشد..چه اقای منطق دان( که موجودیتش کنایه ایست به منطق دانانی چون دکارت و کاراکتریست که فقط حرف میزند اما بیهوده) و چه دیزی که کرگدن شدنش از ترس تنها بودنست و همرنگ جماعت میشود و عشق برانژه را نادیده میگیرد و خود را مجاب میکند که کرگدن شدن را زیبا ببیندو به جمع کثیر کرگدنها میپیوند.
تنها کسی که مبدل به کرگدن نمی شود برانژه است. او نه ادعای ریاست دارد نه ادعای منطق دارد نه منظم و مرتب است و نه به دنبال قدرت.. فقط کسی است که از شراطیش ناراضیست و بدنبال تغییر است.. نکته جالب نمایشنامه هم همین جاست که چنین شخصیتی به انسانیت وفادار میماند.با اینکه ابتدا بخاطر عشق به دیزی از این مرض فرار میکرد اما در پایان باوجود کرگدن شدن دیزی میماند چون اصالت انسانیتش حتا بر عشق هم غلبه میکند. در پایان هرچند یک نفر باقی مانده که شاید امید نسل بشر باشد اما بسیار غم انگیز است که این دیگرگونی بازگشت ناپذیر است و اصالتی که رفته بازگشتی ندارد.

اما نگاهی به اجراهای این کتاب ارزشمند....این نمایش تا به امروز اجراهای مختلفی داشته که به چند مورد مشهور ان اشاره میکنم

المان 1959
کارگردان : کارل هاینس استراکس
اولین بار در نوامبر 1959 ینی تنها چندماه بعد از انتشار این نمایشنامه در المان در شهر دوسلدورف به روی صحنه رفت.. حضار از شنیدن نام نازی در نمایش به وجد می امدند.


دومین اجرای ان در سال 1960 در 20 ژانویه در پاریس بروی صحنه رفت




فرانسه 1960
کارگردان :ژان لویی بارو
بازیگران : ژان لویی بارو (برانژه) ، ویلیام ساباتیه (ژان) ،سیمون والری ( دیزی) ،گابریل کاتاند (دودار)



یکی از مشهورترین اجراهای این نمایش در اوریل 1960 در تاتر سلطنتی لندن با چهره هایی اشنا همچون اورسن ولز و لارنس اولیویه بروی صحنه رفت



انگلستان 1960
گارگردان :اورسن ولز
بازیگران: لارنس اولیویه ( برانژه) ، جوان پلورایت و مگی اسمیت (دیزی) ، دانکن ماکری( ژان) ، الن وب  و مایکل گاف (دودار) ، جفری دان ( منطق دان) ، مونیکا ایوانز ( بسی) ، هزل هیوز( دختری با گربه) ، مایکل بیتس ( اقای مسن)
لباس، نورپردازی، جلوه های صوتی: اورسن ولز


 

اورسن ولز بعد از اجرای ناموفق ناقوس های نیمه شب در دوبلین اجرای این نمایش را در تاتر سلطنتی لندن بعهده گرفت که این اجرا از 28 اوریل اغاز شد و در 30 جولای پایان یافت. البته در ماه ژوئن این اجرا از تاتر سلطنتی به تاتر نوولو انتقال یافت که در این انتقال دو تن از بازیگران تغییر یافتند. این اجرا با حاشیه هایی همراه بود که میتوان به نارضایتی ولز از لارنس اولیویه در طول اجرا و همچنین رابطه عشقی که بین اولیویه و جوان پلورایت ایجاد شد که منجر به جدایی ویوین لی از همسرش گردید..بعد از جدایی اولیویه با پلورایت ازدواج کرد.


اجرایی دیگر در سال 1961
 کارگردانی جوزف آنتونی در برادوی، در تئاتر لانگچر
بازیگران : الی والاش ( برانژه) ، آن جکسون (دیزی)، ژان استاپلتون( خانم بف)
  و زروموستل (ژان)
زرو موستل برای این تاتر برنده جایزه تونی اواردز شد.

این تاتر در بیشتر کشورها اجراهی متعددی داشته که به چند موردش اشاره شد..
نمایشنامه کرگدن توسط جلال ال احمد - پری صابری و مدیا کاشیگر به فارسی برگردانده شده و اولین اجرای این نمایش در سال 1351 توسط حمید سمندریان در تالار فردوسی بروی صحنه رفت.

کارگردان : حمید سمندریان
تاریخ اجرا : 15 دی - 15 اسفند ماه 1351
بازیگران : عزت الله انتظامی ، پرویز صیاد ، اسماعیل داورفر، محمد حافظی ، مهدی فخیم زاده ، پروین دولتشاهی ، فریده صابری ، عباس یوسفیانی ، محمود شیبانی




اجرایی دیگر که توسط ائیش اجرا شد..از نکات جالب در مورد این اجرا بازی خانم طهماسبی در نقش یک مرد و رامین ناصر نصیر در نقش یک زن بود.


 
زمستان 1387
کارگردان : فرهاد ائیش
بازیگران : مهدی هاشمی (برانژه ) اتنه فقیه نصیری ( دیزی) شهاب حسینی (بوتار) احمد ساعتچیان (ژان) مائده طهماسبی (دودار) رامین ناصرنصیر ( زن خانه دار) فرهاد ائیش ( منطق دان) صابر ابر ( پیر) شکوفه هاشمیان، مهیار پورحسابی ، محمد صادقی ، ندا حاج بابایی



با سپاس

ارسال: #2

  اتوبوسی بنام هوس



نویسنده: تنسی ویلیامز

نقشها:
بلانش دوبوا
استنلی کوالسکی
استلا کوالسکی
هارولد میچل(میچ)
استو هوبل
پابلو گنزالز
ایونایس هوبل
زن سیاه پوست
دکتر
پرستار
مرد جوان
زن مکزیکی

داستان نمایش: این نمایش داستان زنی به نام بلانش دوبواست که در جوانی ازدواجی ناکام با مردی که دچار انحراف اخلاقی بوده داشته، پس از اطلاع بلانش ازین موضوع همسرش خودکشی میکند و با این اتفاق بلانش دچار روان پریشی و احساس گناه از مرگ همسرش میشود با این وجود وی مدتی را در دبیرستانی مشغول بکار میشود و  بخاطر رابطه با یکی از شاگران دبیرستان ازین شغل اخراج میشود..بلانش با این پیشینه و  با اندوهی فراوان و خاطری ناارام از گذشته تاریکش به خانه خواهرش استلا پناه میبرد..استلایی که با مردی وحشی خو به نام استنلی ازدواج کرده..با ورود بلانش به این خانه درگیریهایی بین وی و استنلی در میگیرد و او رفتارهای بسیار گستاخانه ای را از سوی همسر خواهرش متحمل میشود..علاقه ای میان بلانش و میچ دوست استنلی بوجود می اید اما استنلی با گفتن حقایقی در مورد بلانش میچ را از او متنفر میکند...در پایان نمایش بلانش اشفته و پریشان به یک بیمارستان روانی فرستاده میشود



تنسی ویلیامز در 26 مارس 1914 در شهر کلمبو واقع در ایالت می سی سی بی امریکا بدنیا امد.ویلیامز بعلت محرومیت مالی تحصیل در دانشگاه رو رها کرد و مشغول کار شد..در کنار فعالیتهای روزمره ویلیامز نوشتن اثار ادبی را که از دوران دانشگاه اغاز کرده بود ادامه داد.اما مجدد وارد دانشگاه شد تحصیلات نیمه تمام را به پایان رساند...ویلیامز برای گذران زندگی مدتی در شهر نیواورلئان و مدتی هم در کالیفرنیا به کار مشغول شد..وی اولین نمایش خود را در سال 1940 با عنوان جنگ فرشتگان به تحریر در اورد نوشته ای که چندان موفقیتی برای وی نداشت شهرت و موفقیت ویلیامز در سال 1944 با نمایشنامه ماندگار باغ وحش شیشه ای اغاز شد و در ادامه وی توانست با نگارش نمایشنامه اتوبوسی بنام هوس بسیار مورد توجه واقع شد.

محله فرانسویها در شهر نیواورلئان که محل حادث این نمایش ماندگار است همان محله است که ویلیامز مدتی را در ان محله در رستورانی مشغول بکار بود(علاقه ویلیامز نسبت به نیواورلئان را در توصیفات بی نظیر وی از حال و هوای شهر بخوبی میتون درک کرد.) استنلی که تباری لهستانی دارد روزگارش را با بازی پوکر میگذارند و ورود زنی با ظاهری موجه زندگی نه چندان خوب او با استلا همسرش را بیشتر دچار تلاطم میکند..بلانش دوبوا که برای خود ظاهری موجه ساخته هرچند با ان لباسهای کهنه اما سعی در جلب توجه اطرافیان است..او  تلاش میکند بظاهر زنی پایبند اصول و اخلاقیات و راستگو و البته پولدار جلوه نماید و چمدانی را حمل میکند که بظاهر تمام دارای اش را دران جای داده..اما حقیقت فرای همه این چیزهاست و او نه تنها پاکدامن نیست بلکه حتا ثروتمند هم نیست و سرنوشتی تلخ و تاریک همیشه همراه او بوده و هنگامی که پرده از دروغهای وی توسط استنلی برداشته میشود ان ظاهر موجه هم کنار میرود و بلانش تماما فرو میریزد.

ویلیامز با الهام از تجربه زندگیش در محله فرانسویها و توصیفی بسیار قوی از روحیات یک زن روان پریش شاهکاری به تمام معنی خلق کرده..اجراهای بسیاری ازین نمایش بارها و بارها بروی صحنه رفته که به مشهورترین انها اشار میکنم

 
کارگردان: الياکازان
اولين اجرا در سال 1947 در سالن شوبرت در نيوهاون به روي صحنه رفت و مدتي بعد اجرا به سالن اثل بريمور منتقل شده و دو سال متوالي در آن مکان اجرا شد.
سلزنیک تهیه کننده این نمایش در ابتدا تصمیم داشت که برای دو شخصیت اصلی از دو هنرپیشه مشهور ان دوران مارگرت سولاوان و جان گارفیلد بهره ببرد اما بعدها جسيکا تندي در اين اجرا نقش بلانش را بازي کرد (نقشی که براي آن جايزه توني بهترين بازيگر زن را دريافت کرد) مارلون براندو که در اون دوران ناشناخته بود برای ايفاي نقش استنلي انتخاب شد که يکي از بهترين بازي هاي عمرش را در اين کار انجام داد. کارل ملدن هم در نقش ميچ ظاهر شد. البته با طولانی شدن این اجراها، یوتا هاگن بازیگر المانی جایگزین تندی برای نقش بلانش، کارملیتا پاپ جایگزین کیم هانتر برای نقش استلا، و آنتونی کوئین جایگزین براندو شد



 
 
کارگردان: لارنس اولیویه
در سال 1949 سرلارنس اوليويه هم اين متن را در لندن با بازي ويوين لي در نقش بلانش و بونار کاليانو و رنه اشرسون کارگرداني کرده و روي صحنه برد. ویوین لی برای بازی در این نمایش توسط الیا کازان برای بازی در نسخه سینمایی این نمایش برگزیده شد.
  


اجرای مشهوری دیگر در سال 1973 در برادوی بود که در ان رزماری هریس در نقش بلانش، جیمز فارنتینو در نقش استنلی و پاتریشیا کانلی در نقش  استلا بازی کردند


در سال 1992 نیز اجرایی مشهور ازین نمایش در اثل بالتیمور همان محل اولین اجرای این نمایش بروی صحنه رفت که الک بالدوین در نقش استنلی و جسیکا لانج در نقش بلانش ظاهر شدند این اجرا بقدری موفقیت کسب کرد برای پخش از تلویزیون فیلم برداری شد




کارگردان: لیو اولمن
در سال2009 نیز  تئاتر سیدنی این نمایش را بروی صحنه برد که کیت بلانشت بازی بجای بلانش را بعهده گرفت(بلانشت در این نقش البته عمکرد خوبی نداشت و در عوض نقش یک زن شکننده زنی محکم را ارائه کرده بود) و جوئل اجرتون در نقش استنلی ، رابین مک لیوی در نقش استلا و تیم ریچاردز در نقش میچ بازیگری کردند.



چندین اجرای دیگر نیز ازین نمایش بروی صحنه رفتند که اجرای ریچل وایز و روت ویلسون در غرب لندن بسیار مورد توجه واقع شد.