ارسال: #1

در تاریخ ادبیات ایران شاعران ما گاهی شعرهایی سروده اند که حواشی و ماجرای سروده شدن آن شعر ، خود به اندازه آن شعر جذاب است. با اجازه ادیبان سینما کلاسیک برای تفکیک اینگونه شعرها از تاپیک مشابه، این جستار را استارت میزنم . در این جستار علاوه بر شرح شعر به حواشی و ماجرای خلق آن شعر نیز پرداخته می گردد:






در خصوص سرودن این شعر زیبا روایات مختلفی نقل شده است اما همه آنها با کمی شاخ و برگ دادن به موضوع دلالت بر یک ماجرا دارند. شهریار برای این شعر اینگونه روایت می‌کند که، در سال 1309 که شخصی درباری دختر مورد علاقه‌ام را از چنگم به در آورد و مرا بعد از پانزده روز بازداشت، به نیشابور تبعید کردند؛ شب‌ها که تنها می‌شدم، گریه سر می‌دادم و با خدایم راز و نیاز می‌کردم.

ارسال: #2

[rtl]محمود طلوعی در کتاب چهره ها و یاد ها در فصل مربوط به فروغ و حین شرح گفتگوی خودش با پوران فرخ زاد اشاره به چاپ شعر گناه میکند ، پاسخ پوران جالب است : « بسیاری از اشعار فروغ زائیده تخیل یا آرزو های برآورده نشده اوست ... من نمیگویم فروغ در عمر کوتاه خود مرتکب خطایی نشده است ، اما کدام یک از ما خطا نکرده ایم . چرا خطا ها و گناهان خودمان را نمی بینیم و خطا های دیگران را زیر ذره بین می گذاریم ؟ ... » با توجه به توصیفی که فریدون مشیری از سر و وضع فروغ در هنگام ارائه گناه جهت چاپ می کند میتوانيم با احتمال بالایی نتیجه گیری کنيم که گناه همون زائیده خیال فروغ است . فروغ بعدا در دفتر اسیر و در شعر رمیده به نوعی جواب منتقدانش را میدهد :  گريزانم از اين مردم كه با من ،به ظاهر همدم ويكرنگ هستند ولي در باطن از فرط حقارت بدامانم دو صد پيرايه بستند از اين مردم كه تا شعرم شنيدند برويم چون گلي خوشبو شكفتند ولي آن دم كه در خلوت نشستند مرا ديوانه اي بد نام گفتند.






[/rtl]

ارسال: #3

ارسال: #4

احتمالا روایات مختلفی را از سرودن شعر معروف استاد شهریار در وصف مولای متقیان شنیده اید یکی از روایات بدینگونه است:

آیت الله العظمی مرعشی نجفی فرمودند شبی توسلی پیدا کردم تا یکی از اولیای خدا را در خواب ببینم. آن شب در عالم خواب دیدم که در زاویه مسجد کوفه نشسته ام و وجود مبارک مولا امیرالمومنین (علیه السلام) با جمعی حضور دارند .حضرت فرمودند: شاعران اهل بیت را بیاورید. دیدم چند تن از شاعران عرب را آوردند. فرمودند:  شاعران فارسی زبان را نیز بیاورید. آن گاه محتشم و جند تن از شاعران فارسی زبان آمدند .فرمودند: شهریار ما کجاست؟ شهریار آمد .حضرت خطاب به شهریار فرمودند: شعرت را بخوان!



 
علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را
که به ماسوا فکندی همه سایه‌ی هما را

دل اگر خداشناسی همه در رخ علی بین
به علی شناختم به خدا قسم خدا را

به خدا که در دو عالم اثر از فنا نماند
چو علی گرفته باشد سر چشمه‌ی بقا را

مگر ای سحاب رحمت تو بباری ارنه دوزخ
به شرار قهر سوزد همه جان ماسوا را

برو ای گدای مسکین در خانه‌ی علی زن
که نگین پادشاهی دهد از کرم گدا را

بجز از علی که گوید به پسر که قاتل من
چو اسیر تست اکنون به اسیر کن مدارا

بجز از علی که آرد پسری ابوالعجائب
که علم کند به عالم شهدای کربلا را

چو به دوست عهد بندد ز میان پاکبازان
چو علی که میتواند که بسر برد وفا را

نه خدا توانمش خواند نه بشر توانمش گفت
متحیرم چه نامم شه ملک لافتی را

بدو چشم خون فشانم هله ای نسیم رحمت
که ز کوی او غباری به من آر توتیا را

به امید آن که شاید برسد به خاک پایت
چه پیامها سپردم همه سوز دل صبا را

چو تویی قضای گردان به دعای مستمندان
که ز جان ما بگردان ره آفت قضا را

چه زنم چو نای هردم ز نوای شوق او دم
که لسان غیب خوشتر بنوازد این نوا را

«همه شب در این امیدم که نسیم صبحگاهی
به پیام آشنائی بنوازد و آشنا را»

ز نوای مرغ یا حق بشنو که در دل شب
غم دل به دوست گفتن چه خوشست شهریارا






آیت الله العظمی مرعشی نجفی فرمودند: وقتی شعر شهریار تمام شد از خواب بیدار شدم چون من شهریار را ندیده بودم. فردای آن روز پرسیدم که شهریار شاعر کیست؟ گفتند: شاعری است که در تبریز زندگی می کند .گفتم: از جانب من او را دعوت کنید که به قم نزد من بیاید .چند روز بعد شهریار آمد. دیدم همان کسی است که من او را در خواب در حضور حضرت امیر (علیه السلام) دیده‌ام.
 
از او پرسیدم: این شعر «علی ای همای رحمت» را کی ساخته ای؟ شهریار با حالت تعجب از من سوال کرد که شما از کجا خبر دارید که من این شعر را ساخته ام؟ چون من نه این شعر را به کسی داده ام و نه درباره آن با کسی صحبت کرده ام .مرحوم آیت الله العظمی مرعشی نجفی به شهریار می فرمایند: چند شب قبل من خواب دیدم که در مسجد کوفه هستم و حضرت امیرالمومنین (علیه السلام) تشریف دارند.حضرت , شاعران اهل بیت را احضار فرمودند: ابتدا شاعران عرب آمدند . سپس فرمودند: شاعران فارسی زبان را بگویید بیایند. آنها نیز آمدند. بعد فرمودند شهریار ما کجاست؟ شهریار را بیاورید! و شما هم آمدید. آن گاه حضرت فرمودند: شهریار شعرت را بخوان ! و شما شعری که مطلع آن را به یاد دارم خواندید .
 
شهریار فوق العاده منقلب می شود و می گوید: من فلان شب این شعر را ساخته ام و همان طور که قبلا عرض کردم  تا کنون کسی را در جریان سرودن این شعر قرار نداده ام .
 
آیت الله مرعشی نجفی فرمودند: وقتی شهریار تاریخ و ساعت سرودن شعر را گفت، معلوم شد مقارن ساعتی که شهریار آخرین مصرع شعر خود را تمام کرده ، من آن خواب را دیده ام .ایشان چندین بار به دنبال نقل این خواب فرمودند: یقینا در سرودن این غزل به شهریار الهام شده که توانسته است چنین غزلی به این مضامین عالی بسراید. البته خودش هم از فرزندان فاطمه زهرا (سلام الله علیها) است و خوشا به حال شهریار که مورد توجه و عنایت جدش قرار گرفته است.

توضیح شخصی من برای سروران گرامی در سینما کلاسیک:

سالها پیش سریال زندگینامه استاد شهریار نیز از سیمای جمهوری اسلامی پخش گردید در این سریال این روایت به گونه دیگری به نمایش در می آید. اگر خاطرتان باشد یک بیت از شعر را شهریار می خواند و بیت دیگرش را آیت الله.


شهریار شاعر قرنها پیش نیست. او را شاعر معاصر می نامند. نمی دانم خیلی سعی نمودم که خود را قانع نمایم که چنین موضوعی واقعیت دارد اما نمی توانم به همین سادگی بپذیرم. بویژه آنکه این موضوع با روایتهای مختلف هم نقل گردیده. این موضوع چیزی شبیه به معجره است. باید بیشتر از اینها به آن پرداخته می گشت. البته نه آنکه من شخص شکاکی باشم ، تردید من بخاطر روایتهای مختلف است.