ارسال: #1

تلویزیون اگر اشتباه نکنم در اوایل دهه چهل به ایران آمد. در آن دوره در دبیرستان بودم و بشدت درس می خواندم. بهمین دلیل کارتونهای دوران کودکی را زیاد بخاطر ندارم. البته بعدها برخی از کارتونها را دیدم ، اما نه در آن دوره مانند گالیور و ....

ارسال: #2

ضمن تشکر از زحمات شما جناب بروبیکر و همچنین منصور گرامی، میخواستم چند نکته دربارۀ این مصاحبه بگویم:
من با نظر آقای فراستی دربارۀ چگونگی دوبله کاملاً موافقم، این که گاهی در دوبله روح اثر از بین رفته است حقیقت دارد. ولی مقصر مترجم نیست. مترجم نیست که براساس خواستۀ تماشاگران یا سینماداران فیلم را خنده دار و شخصیت ها را بذله گو می کند. هیچکس از مترجم چنین انتظاری نداشته است و حالا هم ندارد. در گذشته چنین کارهایی برای جذب مشتری انجام میشد و صاحبان فیلم انتظار داشتند که دوبله بینندگان را به سینماها بکشاند. ظاهراً این بدعت از زمان دوبله های ایتالیا، که دوبله های پرطرفدار و موفق تری نسبت به دوبله های وطنی بودند، رایج شد.
همه چیز بستگی به فهم و شناخت و سلیقۀ تیم دوبله، بالاخص مدیر دوبلاژ دارد. مدیر دوبلاژ می تواند جلوی شوخی ها و بداهه گویی های گوینده را بگیرد و مترجم را بازخواست کند که چرا فلان مطلب نامربوط را از خودش اضافه کرده است. از سوی دیگر، مدیردوبلاژ می تواند تمام زحمات مترجم را از بین ببرد و از قابلیت های گوینده درست استفاده نکند. اگر معمولاً مترجم را مقصر می دانند دلیلش این است که دیواری کوتاه تر از او پیدا نکرده اند، و یا شاید هم سیستم کوتوله پرور باعث شده است که مترجم ها آنقدر کوتوله باقی بمانند که نتوانند حتی یک خط در دفاع از خود مطلب بنویسند. در تلویزیون که ویراستار (ممیز/قصاب) هر کاری بخواهد با متن مترجم می کند. در بیرون از تلویزیون، مدیران دوبلاژ متن درست را غلط می خوانند و البته به کسی هم پاسخگو نیستند. در عوض، وقتی با آنها مصاحبه می شود، می توانند از ضعف ترجمه ها و حتی خود فیلم ها و کارگردان ها بنالند. می توانم مثال هایی عینی بیاورم، اما اینجا جایش نیست. به هر حال، وقتی متن ترجمه تحویل مدیر دوبلاژ داده می شود، مترجم نمی تواند هیچ دخالتی در کار دوبله داشته باشد. چرا وقتی تماشاگران و علاقمندان به به و چه چه می کنند که دوبله فیلم را بامزه کرده است، هنر از آنِ دوبلور و مدیر دوبلاژ است؟ و وقتی کسی انتقاد میکند، ایرادش از آنِ مترجم است؟ مترجم اگر مترجم باشد و سفارشی و قوم و خویش مدیر دوبلاژ نباشد، موضوع « خیانت در امانت» را خیلی خوب درک می کند.

ارسال: #3

در پایان این مصاحبه توضیحات کاملی در خصوص سایت انجمن سینمای کلاسیک و اهدافش و نیز میزان آگاهی و دانش کاربران این سایت به آقای فراستی داده شد . ایشان نیز لطف نمودند و پیامی را به شرح زیر برای کاربران سایت مرقوم فرمودند:

ارسال: #4

واقعا متاسفم برای کسی که فیلم   ناخورشید رابدمعرفی میکند
به هر دلیل
متاسفم برای کسی که دوبله را هنر نمیداند
استاد فقید منوچهر نوذری میفرماید دوبله فن و هنر است
فن دوبله همان سینک گفتن است که همه کسانی که وارد دوبله
میشوند خوب عمل میکنند
هنر دوبله اجرا کردن حالات درونی  کاراکتر با صداست
مانند شادی .اندوه. خشم ترس .اضطراب.
انواع خنده و گریه  که فقط اهل هنر از عهده آن برمی آیند
متاسفم  برای شماکه چنین کسی را استاد خطاب می کنید
حضرت حافظ میفرماید
نه هر که چهره برافروخت  دلبری داند
نه هر که آینه سازد سکندری داند
...
هزار نکته باریک تر از مو اینجاست
نه هر که سر بتراشد قلندری داند

ارسال: #5

ا نه تنها به نظر بهزاد عزیز بلکه تک تک دوستان احترام قائلیم همانطور که به نطر فراستی هم احترام میگذاریم.

بهزاد ستوده (محمد) عزیز شما فکر میکنید شخص من از اینکه فراستی میگوید فلان فیلم بی ارزش است و یا مثلا دوبله هنر نیست با نظر ایشان موافقم؟ اصلا اینطور نیست. جماعت ما ایرانی عادت دارد مرغ همسایه را غاز ببیند . داشتن و نداشتن (هاکس) یک فیلم بسیار ضعیف از اثر ماندگار همینگوی است درحالیکه ناخدا خورشید یک اثر خارق العاده از این رمان تلقی میگردد . اگر ضعفی در فیلم هست مربوط به بن مایه فیلم (یعنی داستان همینگوی ) است نه تقوائی. هاکس حتی در سینمائی کردن اثر توفیق ندارد و در فیلم خود از حد یک نمایش فراتر نمیرود اما تقوائی ، این اثر را با تمام ضعفهایش تبدیل به یک شاهکار سینمائی میکند که جای هیچ نقدی را در ساختار سینمائی باقی نمیگذارد و تمام کسانی که از این فیلم انتقاد میکنند در واقع به داستان میتازند و به خود فیلم نمیتوانند انگی بزنند ...
 ما عادت داریم فیلمهای غربی را (هرچه که باشند) خوب فرض کنیم و یک اثر وطنی را بد ، چنین نطراتی هم ناخواسته از دل هر گفتگوئی بیرون می آید .

 
همانطور که شما مختارید در اینجا بگوئید فلان فیلم و فلان شخصیت یک اسطوره است ، رخصت دهید دیگرانی مانند فراستی  یا هرکس دیگر هم ذهنیات خود را رو کند . اصولا زیبائی چنین محفلهای گفتگویی به همین تضادها و اختلاف نظرهاست و زیبائی یک گلستان به تنوع گلهای آنست.

درخصوص کلمه استاد هم زیاد سخت نگیرید. رسم است در ایران به هرکسی که از جایش بلند میشود استاد گفته شود اما یقین بدانید فراستی در نقد فیلمهای کلاسیک ید طولائی دارد. دانسته های او از سینما ، همچون دکتر کاووسی یا فرخ غفاری بشکل آکادمیک نیست بلکه وی به مدد سالها فیلم دیدن و تجربه بصری به دیدگاه های خاص خود رسیده است که همانها هم در برهوت و شوره زار امروز نقد سینمائی ، حداقل برای شخص من ، مهم و ارزشمند است.

ارسال: #6

این هم لوح یادگاری یا بعبارتی تقدیرنامه که از طرف بچه های خوب انجمن سینماکلاسیک تقدیم جناب فراستی شد




 

ارسال: #7

این دو جمله را از مصاحبه ی آقای فراستی گلچین کردم:

1. من ترجیح میدهم فیلم را با زبان اصلی و یا زیر نویس ببینم. آنهایی که زبان بلد نیستند فیلم را با زیر نویس ببینند.
 
2. اغلب کسانیکه دوست دارند فیلم را به زبان اصلی ببینند زبان بلد نیستند! زیر نویسش را می خوانند ، این بیشتر یک ژست است و ژست خوبی هم نیست.  
بنده معتقدم که: فهمِ «گفتمان» (discourse) در فضای هنری کشور خیلی مهم است. دو طرف باید بیاموزند که گفتمان، مسابقه نیست و قرار نیست الزاماً برنده و یا بازنده ای داشته باشد. من باید سخنان طرف مقابلم را بشنوم، سپس تأمل کنم و با توجه به آن ها پاسخ دهم، نه این که منتظر بمانم تا سخنان طرف مقابلم تمام شود و ته دلم بگویم «حالا نوبت من است». «گفتمان» امری دو سویه است!


 ضمناً این طور نیست که همه چیز مبتنی بر فرم باشد. چه بسا کسی بگوید: این ذهن ما است که فرم را به جهان خارج تحمیل می کند. شما  می توانید یک مسئله را هم بر اساس «فرم»، نقد و تبیین کنید و هم بر اساس یک نگرش «آنارشیستی» که به «فرم» و ساختار خاصی پایبند نیست. کاش دوست عزیزم از ایشان می پرسیدند که منظور و تعریفشان از «فرم» و ساختار دقیقاً چیست. مثلاً فرض کنید ایشان بگوید منظورم فلان است و بهمان. خوب حالا این پرسش مطرح می شود که خودِ این تعریف شما از «فرم» و ساختار مبتنی بر چیست؟  این تعریف شما نباید مبتنی بر «فرم» باشد [مثلاً: از کسی بپرسید تعریف شما از «لال» چیست؟ او بگوید: «کسی که نمی تواند حرف بزند». این یعنی تکرار ادعا نه تعریفِ آن]. 

البته من می پذیرم که ما بدون «فرم» و ساختار، هیچ شناختی از هیچ چیزی نخواهیم داشت، اما در عین حال می توان دو فرم را از هم تفکیک کرد: «فرم باز» و «فرم بسته». فرم بسته، شکننده است! بیانات آقای فراستی نشان می دهد که ایشان به فرم بسته قائل اند. به نظر من، اندیشه ای که در «فرم بسته» ریخته شود تاریخ مصرف دارد و به زودی می پوسد! فرم باید آن قدر فراخ باشد که بتواند محل گفتگو قرار گیرد و اندیشه های بیشتری را در خود هضم کند. اندیشه در «فرم بسته» خفه می شود!


نمی شود من بگویم فلان چیز را هنر می دانم چون فرم دارد و به بهمان چیز را هنر نمی دانم چون فرم ندارد؛ چه بسا عیب از فرم فرضی شما است. شاید باید کمربندها را شُل تر کنید استاد. شاید شما باید فرم را گشادتر بگیری تا جا برای نفس کشیدنِ اندیشه های دیگر هم باز شود.



بحث اصلی من این است که ما نباید تعریفی جزم گرایانه از «هنر» داشته باشیم. همان طور که گفتم می توان آنارشیست بود و قائل به هیچ «فرم» و «ساختار» ی نبود اما هنر را هم پذیرفت. می توان به دیدگاهی به نام «هنرِ آنارشیستی» معتقد بود؛ خارج و نامتعهد به هر گونه فرم و ساختاری. 

به قول «منصور» عزیز، وضعیت نقد در سینمای ما چیزی شبیه به «شوره زار و برهوت» است. بدون هیچ تعارفی باید عرض کنم آقای فراستی در این وضعیتِ «شوره زار و برهوت» استاد شدند وگرنه اگر ملاک را بالاتر بگیریم جایگاه ایشان سخت متزلزل خواهد شد و از عرصه عقب می مانند. من جسارت نمی کنم اما انصافاً باید پذیرفت که شرایط فعلی ایران به رشد ایشان کمک فراوان کرده است. ایشان عُمده ی استادیّت خود را مدیون صدا و سیمای جمهوری اسلامی و عدم وجود شخصیت های برجسته اند.

نکته ی دیگر: در بین برخی افراد این طور جا افتاده که نقدهای ویرانگر و منتقدین ماهر و توانمند، باید از ادبیات تندی هم استفاده کنند. بنده با قاطعیت به شما عرض می کنم این طور نیست. قدرت را باید در استدلال دید، نه در رفتارِ بیرونی. شما می توانید محکم ترین استدلال ها را با آرامش کامل بیان کرده و طرف مقابل را «آچمز» کنید. افزودنِ حالات و هیجاناتِ اضافی [هر چند که اگر مؤدبانه باشد بد نیست و اتفاقاً نمک کار را هم بالا می برد] اما به خلق و خوی شما باز می گردد؛ نه به قدرت استدلالِ شما. 


 
ما برای آقای فراستی به عنوان یک انسان عزیز و یک منتقد دلیرِ فیلم های کلاسیک احترام قائلیم؛ چه با ایشان موافق باشیم و چه نباشیم. اما، برای خوش آمدِ آقای فراستی و هم فکرانشان، حتی یک گام هم از اندیشه ی خود عدول نمی کنیم.





پ.ن: خاطرم هست زمانی آقای «ابوالفضل جلیلی» در تلویزیون می گفتند که برای نمایش فیلمشان به خارج رفته بودند و در هواپیما زنده یاد «محمد تقی جعفری» [معروف به: علامه جعفری] را دیده بودند و سپس با حالتی حسرت گونه با خودشان زمزمه کردند که: «ای کاش این افراد می آمدند و از فیلم های ما دفاع می کردند» [جمله ی ایشان دقیقاً خاطرم نیست. نقل به مضمون کردم]. بنابر این، اگر منتقدین و فیلمسازان ما گوشه ی چشمی هم به مسائل فکری داشته باشد نور علی نور است. خلاءِ بُن مایه های فلسفی در فیلم ها و منتقدان ما به شدت احساس می شود.


قابل توجه دوستانی که به انیمیشن های فکری علاقه مند هستند: انیمیشن (Anomalisa) [ساخت آمریکا (2015)] را حتماً ببینید. البته امیدوارم خبرم سوخته نباشد. خودم حدود سه ماه پیش دیدمش. واقعاً ارزشش را دارد. این انیمیشن در واقع برای بزرگسالان ساخته شده. ببینید و لذت ببرید؛ البته نه جلوی کودکان چون صحنه های برهنگی دارد! فکرشده ترین انیمیشنی است که تا به حال دیدم.