ارسال: #1

با درود

امروز موضوع جدیدی رو در مورد زیبایی شناسی نماها و قاب بندی ها در فیلمها خصوصا فیلمهای کلاسیک اغاز میکنم ایشالا که مورد توجه دوستان واقع بشه.

بخش عمده جذابیت فیلمهای کلاسیک که تا به امروز هم بیننده از تماشای اونها به وجد میاد مدیون قاب بندی های زیبا و دلنشین فیلمهاست.. هوش کارگردانه که گاهی از یک سکانس معمولی نمایی زیبا بدست میده. گاهی نماها فقط از جنبه زیبایی شناسی مورد بحث است و گاهی بخاطر فکر زیبایی که در پس این نماست. بنابراین با دو نگاه میتوان این بحث رو مورد تحلیل قرار داد.
هرچند پرداخت تخصصی به این موضوع در حیطه تدوین و کارگردانی قرار میگرد و از حوزه دانش بنده به شخصه خارج است اما در حد توان و احساس شخصی میشود به قابهایی که در ذهنمان ثبت شده بپردازیم

ابتدا تعریفی از نما رو باید بیان کنم که کوچکترین واحد فیلم نما گفته میشه و هرچند گاهی این کوچکترین بخش فیلم تایم طولانی رو بخودش اختصاص بده همانطور که در فیلمهای سکانس پلان شاهد این اتفاق هستیم...در واقع حد فاصل دو کات در تدوین نما گفته میشه.نماها گونه های مختلفی دارند همچون نمای بالا ، پایین ، کج ، زاویه دید و .. که کاربرد ان در لحظات مختلف معنی دار می باشد. بعنوان مثال هرگز برای یک صحنه معمولی از زاویه کج استفاده نخواهد شد مگر اینکه اشفتگی یا حالت غیرنرمالی درکار باشه..
اما قابها اکثرا متوجه کادربندی و لنزهای مختلف دوربین و همچنین پس زمینه نماها میشه و استفاده بجا و درست از ان حس زیبایی شناسی فیلم رو چندین برابر میکنه..جای شکی نیست که همیشه فکری در پس تک تک قابها از اکستریم کلوزاپ تا اکستریم لانگ شات وجود داره و همچنین نیاز استفاده از فیلترها و لنزهای مختلف نیز بی دلیل نیست.( البته در سینمای نئورال ایتالیا قاب زیبا اصلا مطرح نبوده و کاگردانان به نوعی دنبال اشفتگی در قابهای خود بودن).. گاه حرکت دوربین در نماها بدون اینکه کات وجود داشته باشد باعث تغییر اندازه قاب میشود(زمانی که بخواییم بیشتر به شخصیت نزدیک شویم شاهد حرکت دوربین بسمت سوژه هستیم و گاه پیش می اید که برای القای حس دور شدن بیننده دوربین از او دور میشود) و یا تغییر رنگ و نور حالتهای حسی مختلفی رو ایجاد خواهد کرد.

برای اولین اشاره به این موضوع فیلم برباد رفته رو انتخاب کردم. فیلمی که فیلمبردارهای ان ( ارنست هالر و ری رناهان ) و  تدوینگرانش ( جیمز ئی نیوکام و هال کرن) برنده جایزه اسکار شدند.

یادمه اولین باری که فیلم برباد رفته رو دیدم بیش از هرچیز تحت تاثیر قابهای زیبای فیلم قرار گرفتم.. قابهایی که گاهی حس یک نقاشی زیبا رو تو ذهن القا میکرد.

 


نماهای لانگ شاتی که نمایشگر غروب و همچنین اتش سوزان شهر هستند که از فیلترهای مختلف برای تاثیرگذاری هرچه بیشتر استفاده شده.. قابهای اینچنینی هرچند بیشتر برای زیبایی بیشتر فیلم امده و در چندین نمای فیلم استفاده شده اما مفهومی رو هم در پس زیبایش داشتند. رنگ قرمز همیشه نمادی از عشق بوده و غالب بودن این تن های مختلف این رنگ در این نماها چیزی جز القای عشق نیست عشق رت و اسکارلت، عشق به تارا و سرزمین، عشق به زندگی و مبارزه برای زنده ماندن با سختی های پیش رو...و همچنین با یک سکون و خلوتی دلنشین در این نماها که اکثرا ضدنور هستند مواجه هستیم که بیننده رو با درونیات شخصیت پیوند میده که همراه بودن با حرکت دوربین در القای این حس تاثیر فراوانی رو داشته.



البته اگر از مبحث زیبایی شناسی بخواییم بررسی کنیم تک تک نماهای این فیلم باید بررسی بشه اما این نماها همیشه در ذهن من حک شدند.و بسیار مورد علاقه ام هستند.


این پست اغازگر این تاپیک بود و بیشتر جنبه دست گرمی داشت..ایشالا تو پستهای بعدی مفصلتر به نماهای انتخابی پرداخت میشه
 

 

 

 

ارسال: #2

نماهایی که برای این پست انتخاب کردم از شاهکار سینمای علمی تخیلی انتخاب شده..فیلم ادیسه فضایی 2001 ساخته استنلی کوبریک

این فیلم که سراسر نمایش نشانه هاست و زبان تصویر بواقع مفهوم کامل هنر سینما را بنمایش میگذارد و نیازی به زبان گفتاری برای بیان مفاهیمش ندارد.کوبریک برای خلق این شاهکار از بهترین جلوه های ویژه استفاده کرده که تصور خلق تصاویر اینچنینی در سال 1968 شگفت اور است زمانی که هنوز تجهیزات کامپیوتری بوجود نیامده بود.. کوبریک بهترین تیم فیلمبرداری و بهترین لنزها را برای فیلم سفارش داد و دوربینهای جدیدی طراحی شد تا مطلوب کارگردان باشد.
فصل اول فیلم که اغاز انسان است چشم اندازی زیبا از صحرایی خشک و متروک را بنمایش گذاشته...این لوکیشن ها متعلق به کشور نامیبیا در جنوب غربی افریقاست. بکر بودن این مناظر در ایجاد حس یک میلیون سال پیش کمک بسیاری کرده و تضاد بسیار زیبایی در مواجهه این طبیعت خشن با تخته سنگ صیقلی که ناگهان ظاهر میشود ایجاد میکند.



نماهای بسیار زیبایی را در فصل اول (سپیده دم انسان) فیلم شاهد هستیم..نمای زاویه پایین دوربین که از نخستین جد بشر در حال خرد کردن استخوان گرفته شده که با یاد اوری تخته سنگ شروع به این کار میکند زایش قدرت را در وجود این موجود بنمایش گذاشته(این تخته سنگ راهنما که بالای ان تصویری از خورشید و ماه و پهنای وسیع اسمان دیده میشود و این موجود نخستی که هرگز در ان ایام به ذهنش هم خطور نمیکند که روزی نسل بشر به قلمرو وسیع اسمان نیز پا خواهد گذاشت با شگفتی فراوان این تخته سنگ صیقلی را مینگرد)



اما بیادماندنی ترین نمای این فیلم سه نمای پی در پی است که از بهترین نمونه های نمای انطباقی است و از انسان میمون طغیانگریست که بعد از کشتن یکی از همنوعانش با پرتاپ استخوانی به اسمان اولین ابعاد منفی اگاهیش را بنمایش میگذارد و گویی علیه خالقش طغیان میکند و این نما برش میخورد و به یک میلیون سال بعد میپوندد که نتیجه این اگاهی و طغیان و تحولات بشری در طول تاریخ است


 

  این نمای انطباقی با حفظ وحدت موضوعی به یک میلیون سال بعد برش میخورد و تجسم عالیست از هوش بشری که از نخستین جرقه ی ان که با طغیان همراه بود به عالیترین ساخته ها انجامیده..جد بشری که در اولین مواجهه با یک جسم نامتعارف و خورشید و ماه و پهنه اسمان بر بالای سر ان را چنان حیرت زده بدان می نگریست و حال خود را معلق در همین پهنه نامتناهی مییابد.



فصل اخر این فیلم که سفینه بومن وارد جو مشتری میشود نماهایی از سرزمینی وسیع دیده میشود..مکان فیلمبرداری شده این تصاویر جزایر هیبرید در غرب اسکاتلند است که با استفاده از فیلترهای رنگی بدل به سرزمینی عجیب گشته و بومن حیرت زده از سفری شگفت انگیز از دنیایی رنگین عبور میکند و در انی که گویی شبیه رحم مادرست گویا لقاحی اتفاق می افتد. حال نماینده نسل انسان که پیشتر از تماشای جسمی هندسی حیرت و وحشت کرده بود حال از تماشای دنیایی غریب به حیرت میماند و نسلی جدید که در دنیای بی زمانی در اتاقی با شکل و شمایل نئوکلاسیسم متولد میشود بسوی زمین بازمیگردد اما پایان جذاب فیلم جاییست که بعد از تمام این سفرها در طول تاریخ حال این نسل نو با چشمان حیرت زده زمین را مینگرد.




کوبریک برای خلق این تصاویر حیرت انگیز که بیننده را نیز چون بومن شگفت زده میکند از هزاران چراغ رنگی و فیلترهای مختلف بهره برده است و اشکال مهندسی و معماری که متعلق به پروژه منهتن بوده برای نمایش سهابها به کمک امده. و حتا استخری از مواد شیمیایی رنگی برای طراحی این نماها ساخته و پرداخته شد.
تک تک نماهای این فیلم دارای مفهومی زیباست از سیرتکامل انسان که جای پرداخت بسیاری را میطلبد.اما مفاهیم فلسفی عمیقی در کلیت فیلم نهفته که هرکس از دیدگاه خود انرا تعبیر کرده. گاهی مفهومی مثبت و گاه منفی برداشت شده
استنلی کوبریک برای جلوه های ویژه این فیلم برنده جایزه اسکار شد برای طراحی صحنه نامزد اسکار و جفری انزورث نامزد اسکار برای فیلمبرداری این فیلم شد.